تکنیک هیبریداسیون سوماتیکی
در طی سالیان متمادی، برای اصلاح گیاهان زراعی از دورگ گیری های جنسی بین گونه های خویشاوند استفاده شده است. متأسفانه در اکثر موارد انجام تلاقی جنسی محدود به واریته های یک گونه و یا در بهترین حالت، به گونه های وحشی بسیار نزدیک به گونه زراعی است. بنابراین، حصارهای گونه ای، سودمندی تلاقی های جنسی در اصلاح نباتات را محدود ساخته است. «تکنیک هیبریداسیون سوماتیکی»
امتزاج سوماتیکی:
امتزاج سوماتیکی سلول ها که به تولید هیبریدهای سلولی زنده منجر می شود، به عنوان روشی برای غلبه بر موانع گونه ای در تلاقی های جنسی پیشنهاد شده است. پروتوپلاست های گیاهی امکانات ارزشمندی در زمینه ژنتیک سلول های سوماتیکی و اصلاح نباتات فراهم می آورند. «تکنیک هیبریداسیون سوماتیکی»
هیبریداسیون سوماتیکی:
تکنیک تولید هیبرید از طریق امتزاج پروتوپلاست های جداسازی شده در شرایط این ویترو، و سپس رشد و نمو هتروکاریون حاصل به یک گیاه هیبرید را هیبریداسیون سوماتیکی گویند. در این روش، نقش جنسیت در دورگ گیری کاملا حذف می شود. در هیبریداسیون سوماتیکی، هسته و سیتوپلاسم سلول هر دو والد در سلول هیبرید امتزاج می یابند.
سیبرید (Cybrid)
بعضی مواقع، ژنوم هسته ای فقط از یک والد، ولی ژن های سیتوپلاسمی از هر دو والد در سلول هیبرید امتزاج یافته وجود دارد که به چنین سلول هیبریدی، سیبرید (Cybrid) یا هیبرید سیتوپلاسمی (Cytoplasmic hybrid) گویند. بنابراین تکنیک امتزاج پروتوپلاست ها می تواند برای غلبه بر ناسازگاری های بین گونه ای مورد استفاده قرار گیرد و به عنوان روشی برای دستورزی ژنتیکی سلول های گیاهی عمل نماید.
-
مزیت تولید سیبرید (Cybrid):
این تکنیک موقعیتی ایجاد می نماید که بتوانیم بین گیاهانی که در فاصله تاکسونومیکی دور از یکدیگر قرار دارند و امکان تلاقی جنسی بین آنها وجود ندارد، هیبرید تولید نمائیم. این روش همچنین سلول هایی با محتوی ژنتیکی هسته ای و سیتوپلاسمی جدید ایجاد می نماید، که تولید چنین سلول هایی با هیچ روش دیگری امکان پذیر نیست.
مراحل هیبریداسیون سوماتیکی:
۱- امتزاج پروتوپلاست ها
۲- گزینش سلول های هیبرید
۳- شناسایی گیاهان هیبرید می باشد.
منبع: کتاب اصول بیوتکنولوژی گیاهی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ ششم.
دیدگاهتان را بنویسید