با مراحل رشد گندم آشنا شوید

با مراحل رشد گندم آشنا شوید: واکنش گیاهان زراعی به نهاده های کشاورزی از قبیل آب، کود و آفتکش ها و غیره به مرحله رشد و نمو بستگی دارد و ارتباطی به تاریخ های تقویمی ندارد. عدم توجه و دقت در زمان استفاده از نهاده ها ممکن است اثر آنها را کاهش دهد و یا در برخی موارد صدماتی نیز به محصول وارد آورد. به همین دلیل تشخیص مراحل مختلف رشد گندم نقش زیادی در انجام عملیات داشت بویژه آبیاری، مصرف کود و سموم شیمیایی دارد.

با مراحل رشد گندم آشنا شوید

۱- مرحله جوانه زنی

بذر گندم پس از جذب آب رشد خود را آغاز کرده و شروع به جوانه زدن می کند. حداقل و حداکثر درجه حرارت برای جوانه زدن گندم صفر و ۲۲ و مناسب ترین آن ۱۰-۸ درجه سانتیگراد می باشد.

۲-  مرحله نمو برگ گندم

جنین دانه گندم دارای سه سلول اولیه برگ است که پس از جوانه زدن منجر به ظهور برگ می گردند. میزان سطح برگ رشد یافته تاثیر بسیار مهم و قابل ملاحظه ای در تولید دارد. ظهور برگ عمدتا تحت تاثیر حرارت بوده و حداقل دمای لازم برای آن صفر و حداکثر دما برای ظهور برگ ۳۸ درجه سانتیگراد می باشد.

۳- مرحله پنجه زنی

در مدت زمان کوتاهی بعد از رویش، رشد طولی غلاف ساقه متوقف گردیده و در نزدیک سطح خاک گره انشعاب به وجود می آید. این پنجه های اصلی هنگامی ظاهر می شوند که گیاه واجد برگ باشد. پنجه های دوم (ثانویه) از گره انشعاب و یا گره های برگ پنجه های اولیه خارج می شوند. و پنجه های سوم نیز ممکن است از پنجه های دوم به وجود آیند.

ظرفیت پنجه دهی بسته به نوع گندم متفاوت است. گندم در شرایط تنش تعداد پنجه کمتری تولید می شود. سهم هر پنجه در عملکرد گندم ارتباط مستقیمی با مرحله نمو پنجه دارد. پنجه هایی که دیرتر تکامل یابند، سهم کمتری در عملکرد دارند. علاوه بر نوع رقم عوامل دیگری نیز در پنجه دهی موثر هستند که مهمترین آنها عبارتند از:

• فضای تحت اختیار گیاه

• رطوبت و مواد غذایی

• بزرگی دانه

• عمق کاشت

• زمان کاشت

• درجه حرارت

• نور

• تیپ رشد

  

  فروش ویژه به مدت محدود

  فروش ویژه بیش از ۳۰۰۰ رقم محصولات کشاورزی، انواع بذر با بسته بندی اورجینال و خانگی، انواع کودهای وارداتی اصل، ادوات و ابزارآلات با ضمانت اصالت کالا

  همین الآن خرید کنید

آشنایی با مراحل رشد گندم

۴- ساقه دهی

با بالارفتن درجه حرارت مرحله ساقه رفتن از تشکیل اولین گره در قسمت پائین ساقه شروع و تا تشکیل غلاف در قسمت فوقانی ادامه می یابد. طویل شدن ساقه با طویل شدن میان گره ها انجام می شود که با افزایش برگ همراه است. در این مرحله نیاز گیاه به آب روز به روز بیشتر می شود و کمبود آب باعث کاهش شاخ و برگ شده و کاهش عملکرد را به دنبال دارد.

۵- مرحله غلاف رفتن گندم

برگ پرچم آخرین برگی است که قبل از خوشه دهی خارج می شود. ظهور این برگ نشان دهنده مرحله غلاف رفتن است.

۶- مرحله خوشه دهی یا ظهور سنبله

دو عامل طول روز و درجه حرارت نقش مهمی در ظهور خوشه دارند. اگر نمو سنبله خیلی زود شروع شود ممکن است در اثر سرما آسیب ببیند و اگر خیلی دیر آغاز شود ممکن است در اثر دمای زیاد و یا کمبود آب دوره پر شدن دانه کوتاه شده و عملکرد کاهش یابد.

۷- مرحله گلدهی گندم

با اتمام مرحله سنبله رفتن، مرحله رشد رویشی به پایان رسیده و مرحله زایشی یا گلدهی شروع می شود. گلدهی گندم ۳ تا ۴ روز پس از خروج سنبله انجام می شود. این مرحله نیز به شدت تحت تاثیر درجه حرارت و طول روز قرار دارد.

۸- مرحله پر شدن دانه

بلافاصله پس از گرده افشانی پر شدن دانه آغاز می شود. در این مرحله دو حالت دیده می شود:

• حالت شیری:

در این حالت اندازه دانه به سرعت افزایش می یابد و خروج مایع شفاف و شیری رنگ به هنگام فشردن دانه از خصوصیات این مرحله می باشد.

• حالت خمیری:

در این حالت دانه شروع به سفت شدن می نماید و نشاسته و مواد غذایی دانه به سرعت افزایش می یابد. رنگ سبز دانه تا حدودی ناپدید می شود.

۹- سخت شدن دانه

در این مرحله گیاه کاملا به رنگ زرد در آمده و دانه ها سفت می شوند. غلظت آب دانه ها به ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش می یابد.

۱۰- مرحله رسیدن

در این مرحله گیاه خشک و شکننده و دانه سخت شده و غلظت آب دانه به ۱۴-۱۳ درصد می رسد. و محصول آماده برای برداشت با کمباین و انبار کردن است.

منبع: نشریه عوامل موثر در افزایش تولید گندم، انتشارات حوزه ترویج و نظام بهره برداری استان یزد، ۱۳۸۵٫

دکتر فاطمه سکه چی