باغ ایرانی:
تاریخچه باغ ایرانی:
قدمت باغسازی در ایران به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد. ایرانیان با کاشت درختان میوه که اهلی شده بودند امرار معاش می کردند. به تدریج با شکل گیری تمدن شهرنشینی در ایران، باغ های فضایی برای تفرج و استراحت محسوب شدند. (باغ ایرانی شاهکاری از فرهنگ و هنر ایران)
قدیمی ترین باغ رسمی ایرانی توسط کوروش کبیر در ۵۴۶ قبل از میلاد در پاسارگاد بنا شد. باغ دارای طرح هندسی و نهرهای سنگی بود. امپراطوری هخامنشیان معروف به “دوست داران باغ” بودند. باغ در قسمتی از محوطه کاخ تاسیس می شد که از بالای عمارت کلافرنگی دیده می شد. فرد می توانست علاوه بر این که از هوای آزاد استفاده کند از زیبایی باغ هم لذت برد.
عناصر مطرح در باغ ایرانی:
- عمدتا طرح محصور می باشد.
- طرح رسمی و شکل هندسی چهار گوش دارند.
- گیاهان غالب، عمدتا سایه انداز می باشند.
- پیاده رو ها سنگ فرش یا آجر فرش هستند و به صورت مستقیم و با خطوط راست ساخته می شوند.
- جریان آب در داخل حوض ها و جوی ها روان است.
پردیس:
پردیس در زبان اوستا به معنای فضای محصور شده و نماد باغ بهشت است. رسم بر این بود که باغ های معروف محصور در چهار دیواری باشد.
با توجه به این که محیط طبیعی ایران خشک است با محصور کردن باغ بوسیله دیوارها، ارتباط محیط خشن بیرون با فضای زیبای درونی قطع می شد
چهار باغ:
در داخل چهار دیواری باغ با طرح هندسی چهار گوش که جوی آب آن را به چهار قسمت تقسیم می کند، شکل می گیرد. این جوی ها عمدتا سنگ فرش بوده یا به وسیله کاشی های لاجوردی پوشیده می شدند.
در محل تقاطع جوی ها در وسط حیاط حوض آب قرار دارد. این نوع طرح متقاطع که در آن ممکن است یک محور از محور دیگر درازتر باشد چهار باغ نامیده می شود.
طرح چهار باغ از زمان ساسانیان در ایران متداول بوده و در شکارگاه های سلطنتی در محل تقاطع محور ها کوشکی بنا میشد. با توجه به این که اقلیم ایران خشک و نیمه خشک است تامین آب پایدار دغدغه اصلی طراحان باغ های قدیمی بوده است.
بررسی ها نشان می دهد که تمامی باغ های معروف در مسیر قنات ها، چشمه ها و یا پایین دست رودخانه دائمی بنا شده اند و از همه مهم تر توجه به عرف حقه آبه در این ارتباط است.
با این که تمامی باغ های معروف توسط افراد با نفوذ جامعه ایجاد می شدند، حقوق مردم در برداشت از قنات ها، چشمه ها و رودخانه های نزدیک به این باغ کاملا محفوظ بود.
طراحی به صورتی بود که آب بعد از ورود به باغ از مسیر دیگر خارج می شد و در اختیار مردم قرار می گرفت تا فعالیت کشاورزی آن ها دچار مشکل نشود. از طرفی ساخت و ساز باغ ها به صورتی بود که امکان هدر رفت آب به حداقل برسد.
(باغ ایرانی شاهکاری از فرهنگ و هنر ایران)
دیدگاهتان را بنویسید