تهویه گلخانه
تهویه به معنای نصب پنجره در سقف یا اطراف گلخانه به منظور ارتباط هوای داخل و خارج است.
اهداف تهویه:
- مبادله هوای داخل و خارج گلخانه
- تهیه دی اکسید کربن لازم برای فتوسنتز
- کنترل دمای بالا (کاهش دما): اکثر گیاهان در دمای بالاتر از ۳۵ درجه سانتی‌گراد صدمه می‌بینند.
- متعادل کردن رطوبت (کاهش رطوبت) بویژه در زمستان: هاگ اکثر قارچ‌ها برای جوانه‌زنی نیاز به رطوبت نسبی بالا دارند. رطوبت بالا در گلخانه باعث افزایش تراکم بخار آب روی برگ‌های گیاه می‌شود. وجود لایه آب روی برگ نیز باعث کمک به جوانه زنی هاگ می‌شود.
- تهویه اتوماتیک باعث کاهش هزینه کارگری، تهویه یکنواخت و ثابت نگهداشتن دما برای رشد و نمو گیاهان می‌شود.
محل نصب دستگاه تهویه:
دستگاه تهویه در محلی نصب می‌شود که اختلاف سطح کافی با بلندترین ارتفاع گیاهان داشته باشد، تا گیاهان در معرض مستقیم جریان هوا قرار نگیرند. دستگاه تهویه باید در خلاف جهت باد غالب نصب شود.
انواع تهویه:
۱- تهویه تابستانی
هدف اصلی تهویه تابستانی جلوگیری از افزایش دمای هوا در گلخانه است. علت افزایش دمای گلخانه، افزایش شدت تابش خورشید از پوشش گلخانه می‌باشد. روش تهویه باید به طور موثری هوا را به صورت مستقیم بین گیاه و خاک جابجا نماید تا از افزایش تدریجی دمای اطراف گیاهان جلوگیری کند. کمینه مقدار تهویه قابل قبول برای کنترل دما در تابستان یک بار تعویض هوا در هر دقیقه می‌باشد.
۲- تهویه زمستانی
در زمستان در زمانی که بخاری جهت افزایش دمای گلخانه و رساندن آن به میزان مورد نیاز رشد گیاه کار می‌کند، نیاز به تهویه می‌باشد. هوای تازه بیرون باید به گلخانه وارد و جای هوای گرم داخل گلخانه را بگیرد. چنانچه رطوبت بالای گلخانه در زمستان کم نشود، میزان رطوبت گلخانه به بیش از ۹۰ درصد افزایش می‌یابد و باعث گسترش کپک برگ و پوسیدگی ساقه و برگ گیاهان می‌شود. برای مثال رطوبت بیش از ۸۰ درصد باعث آلودگی گوجه فرنگی به کپک برگی می‌شود و کاهش رطوبت گلخانه با تهویه زمستانه به کمتر از ۷۰ درصد باعث کنترل این بیماری می‌شود.
علاوه بر مشکلات ناشی از گسترش بیماری‌ها، افزایش رطوبت گلخانه باعث خوردگی اجزای اسکلت گلخانه و کاهش عمر آنها و ایجاد شرایط نامناسب محیطی برای کارگران می‌شود. زمانیکه هوای گرم و مرطوب داخل گلخانه به علت سبکی بالا می‌رود به سطح پوشش و اجزای اسکلت گلخانه برخورد می‌کند. هوا در تماس با سطح سرد، خنک شده و دمای آن کاهش می‌یابد. چنانچه دمای سطح به زیر دمای نقطه شبنم هوا برسد، بخار آب بر روی سطح متراکم خواهد شد.
خارج کردن هوای مرطوب و جایگزین کردن با هوای تازه بیرون در جلوگیری از تراکم و سایر مشکلات ذکر شده، موثر می‌باشد. با افزایش میزان تهویه در زمستان نیاز گرمایی گلخانه افزایش می‌یابد، بنابراین لازم است که میزان تهویه طوری تنظیم گردد تا میزان خسارت در حد پایین نگهداشته شود و نیاز گرمایی نیز تا حد امکان کم باشد.
منابع:
۱- کتاب مدیریت گلخانه (جلد اول)، انتشارت سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران.
۲- کتاب مدیریت گلخانه، تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای، انتشارات سلسبیل.
دیدگاهتان را بنویسید