خصوصیات پایه های مرکبات

در یک درخت پیوندی بیش از ۲۰ خصوصیت تحت تأثیر پایه قرار میگیرد. بنابراین انتخاب پایه مناسب برای تولید مرکبات یکی از اصلی ترین تصمیمات باغدار است. در ادامه به توضیحات بیشتری در رابطه با خصوصیات پایه های مرکبات خواهیم پرداخت. از شما دعوت میکنیم که در ادامه ی این مطلب با ما همراه باشید.

از مهمترین ویژگیهایی که تحت تأثیر پایه قرار دارند میتوان به:

پاکوتاهی
کمیت محصول
کیفیت میوه
مقاومت به شرایط خاکی
مقاومت به سرما
مقاومت به بیماریها اشاره نمود.

۱- پاکوتاهی

میزان رشد قسمت هوایی و تاج درخت میتواند به طور قابل توجهی توسط نوع پایه تحت تأثیر قرار گیرد. پایه های مرکبات به دلیل اختلاف در حجم ریشه تولیدی و سیتروملو قرار میگیرند. کیفیت میوه روی پایه نارنج بسیار خوب ارزیابی شده است. به طور کلی پایه های سه برگچه ای کیفیت خوب میوه را به دنبال خواهند داشت.

همچنین پایه های پاکوتاه اثر زیادی در پرباری و زودرسی محصول دارند. شایان ذکر است که کمترین میزان محصول مربوط به پایه نارنگی کلئوپاترا است که به عنوان پایه برای نارنگی ها مورد استفاده قرار میگیرد.

۲- مقاومت به شرایط خاکی، یکی از خصوصیات پایه های مرکبات

شوری و pH از مواردی است که در انتخاب پایه حتماً باید مورد توجه قرار گیرد. پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf) در مقابل خاکهای قلیایی، آهکی و شور بسیار حساس است. pH مطلوب برای این پایه ۵/ ۵/۵-۶ است. به همین دلیل استفاده از این پایه در نواحی شرقی حاشیه دریای خزر توصیه نمیشود، چون معمولاً pH این نواحی بالاست. در این مناطق میتوان از سیترنج استفاده نمود که pH بالا را بهتر از پونسیروس تحمل میکند. پایه ای نظیر ماکروفیلا نارنگی کلئوپاترا و رانگپورلایم نسبت به شوری متحمل هستند.

مقاومت به شرایط خاکی، یکی از خصوصیات پایه های مرکبات

خاکهای سنگین و آبگیر یکی دیگر از شرایط خاکی محدود کننده است که پایه پونسیروس تا حد زیادی آن را تحمل میکند و در چنین شرایطی بهترین پایه است. به طورکلی، تمام پایه های سه برگچه ای به غرقابی مقاومند. پایه نارنگی کلئوپاترا نیز مقاومت خوبی دارد و پایه نارنج به غرقابی متحمل است.

۳- مقاومت به سرما

با توجه به خطر سرمازدگی در شمال کشور استفاده از پایه های مرکبات مقاوم به سرما در این منطقه بسیار حائز اهمیت است. پونسیروس مقاوم ترین پایه به سرما محسوب میشود. بعد از آن سایر پایه های مرکبات سه برگچه ای نارنج و نارنگی کلئوپاترا نیز جزء پایه های خوب مطرح شده اند. ارقام پیوندی روی پایه پونسیروس سرمای تا ۸-۲۰ را به مدت نسبتاً طولانی تحمل میکنند.

۴- مقاومت به آفات و بیماریها از خصوصیات پایه های مرکبات

مؤثرترین استراتژی برای کنترل خطرات و آسیبهای ناشی از آفات و بیماریها انتخاب پایه های مقاوم است. این مسئله در مورد بیماریهای ویروسی که هیچ درمانی ندارند اهمیت ویژه ای پیدا میکند. امروزه بیماری ویروسی تریستزا گسترش زیادی پیدا کرده است. با توجه به حساسیت پایه نارنج نسبت به این ویروس استفاده از پایه های مقاوم نظیر پونسیروس، سیترنج و سیتروملو در شمال و رانگپورلایم در جنوب و در مناطق شیوع این بیماری کاملاً توصیه میشود.

البته پایه های نارنگی کلئوپاترا و یوزو نیز تا اندازه ای نسبت به این ویروس متحملند. بیماری گموز یکی از مهمترین عارضه های قارچی به خصوص در مناطق آبگیر است. پایه های سه برگچه ای به این بیماری مقاومند و نارنج نیز متحمل است.

منبع: کتاب اصول کاربردی پرورش مرکبات، کامران قاسمی، جهاد دانشگاهی مشهد، ۱۳۹۲

بیشتر بدانید: