شیوه و کارکردهای کشاورزی پایدار یا باغکشتها
کشت بومهای سنتی نه فقط به امرار معاش مردم از طریق تولید غذاها، میوه ها، گیاهان دارویی و درآمد نقدی کمک می کند. بلکه نقش مهمی در حفاظت از تنوع زیستی به ویژه حفاظت از ارقام محلی و ژرم پلاسم گونه ها دارد. این کشت بومها به طور چشمگیری به روشهای جدید کشاورزی از طریق فراهم کردن مواد اولیهٔ ژنتیکی برای برنامه های به نژادی کمک می کند. ۹۶ درصد از مواد اولیه ژنتیکی در روشهای جدید کشاورزی پایدار از کشت بومهای سنتی فراهم شده است. کشت بومهای سنتی در سراسر جهان اغلب شامل تنوع بالایی از ارقام کشاورزی اند. به شیوه و کارکردهای کشاورزی پایدار یا باغکشتها در این سایت از دی مگ می پردازیم.
- ۳۲۰ رقم کشاورزی توسط گروه های بومی در یک منطقهٔ کوچک و کوهستانی در هندوستان کشت شده است.
- در جنوب آمریکا هزاران نوع سیب زمینی در مزارع خود کشت می کنند.
- مردم بومی آپو، کایان، کالیمانتان در حدود ۵۰ نوع برنج کشت می کنند.
- بسیاری از منابع ژرم پلاسم به طور مؤثر توسط مردم بومی حفظ شده اند.
- این ارقام حاوی تنوع ژنتیکی بسیار بالایی است.
- برای اصلاح ارقام جدید بسیار با ارزش است.
نظامهای کشاورزی سنتی
به طورکلی، نظامهای کشاورزی سنتی را می توان به مثابه مخزنی برای ذخیره سازی محصولات کشاورزی و تنوع گیاهی اقتصادی که در آینده ممکن است استفاده شود در نظر گرفت. با تغییر سبک زندگی سنتی تغییرات ایجاد شده در جنبه های اجتماعی، اقتصادی در نظامهای کشاورزی سنتی به بزرگترین مشکل تبدیل شده است. ویژگیها و کارکردهای کشت بومهای سنتی در سراسر جهان تحت تأثیر تغییرات بزرگی قراردارد.
- رودز ۱۹۹۱ گزارش کرد که در سریلانکا کشاورزان پیش از سال ۱۹۵۰ با روشهای کشاورزی سنتی خود ۲۰۰۰ رقم محصول بومی کشت می کردند.
- بسیاری از رقمهای زراعی کاشته شده در روشهای کشاورزی دوره ای در جنوب غرب چین به دلیل به کاربردن این نوع روش کشاورزی پایدار به تدریج از بین رفته است.
کشاورزی سنتی
مزایای کارکردهای کشاورزی پایدار یا باغکشت
- باغکشتها نوع معمولی کشت بومهای سنتی هستند که در نزدیکی اماکن انسانی قرار دارد و مدیریت می شود.
- به طور کلی باغکشتها به وسیلهٔ محدوده های مشخصی از بامبو، درختچه ها یا دیگر پرچینها مشخص می شوند.
- به منزله کشت بومی با تنوع زیستی بالا، نقشها و کارکردهای چندگانه ساختارهای پیچیده و پایداری بالای اکولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی شناخته شده اند.
- کشت بومهایی با سطوح بالای تولید، نیروی کار و درآمد کم در نظر گرفته می شوند.
- این سیستمها سهم بزرگی در امرار معاش مردم بومی، حفاظت از تنوع زیستی، کارکردهای اقتصادی و اجتماعی و دانش کشاورزی جدید دارد.
- پرداختن به ساختارها، ویژگیها و کارکردهای این سیستمها برای بهبود ویژگیهای آن از اهمیت فراوانی برخوردار است.
سطح زیر کشت باغکشتها
به دلیل تعاریف متفاوت از باغکشتها تخمین کل نواحی زیر کشت باغکشتها دشوار است. برای مثال ادعا می شود که ۲۰ درصد نواحی کشاورزی در روستاهای جاوای غربی به صورت باغکشت و ۱۶ درصد به صورت باغهایی با تناوب محصولات مختلف اداره می شود. به هرحال، بر اساس تعریف باغکشت، باغهای با تناوب محصولات مختلف را نیز می توان به مثابه یک نوع باغکشت در نظر گرفت. پس می توان گفت که ۳۶ درصد از نواحی زراعی این روستاها به صورت باغکشت اداره می شود. به دلیل اینکه بسیاری از آمارها حاکی از آن است که باغهای خانگی را به مثابه باغکشت در نظر نمی گیرند. در سریلانکا، ۴۱ درصد خانوارهایی که مزرعه ندارند دارای باغ هستند که در بسیاری از آمارهای رسمی این مناطق را در نظر نمی گیرند.
- بسیاری از برنامه های مواد غذایی روی باغکشتهای شهری بر بهبود وضعیت غذایی خانوارها تمرکز دارد.
- با رشد سریع جمعیت شهری در سراسر جهان، اهمیت باغهای شهری را نمی توان نادیده گرفت.
سطح زیر کاشت باغکشتها
باغکشتهای کوچک
- باغکشت کوچک به مناطقی با مساحت چند مترمربع تا دو هکتار اطلاق می شود.
- اندازه باغ به وضعیت اقتصادی خانواده بستگی دارد.
- بر فشردگی کشت تراکم گیاهی و استفاده از کارگر مؤثر است.
- همبستگی منفی با فشردگی باغ، تراکم گیاهی و استفاده از کارگر دارد.
- سایز ضرورتاً با تنوع ارتباط ندارد اگر چه بسیاری از محققان این دو را مرتبط می دانند.
شیوه و کارکردهای کشت گیاهان در کشاورزی پایدار
- آماده کردن بستر بذر
- حفر گودال برای کاشت گیاه
- ایجاد تراسها و پشته ها
کاشت فاصله بوته ها
- در باغهای کشاورزی پایدار از روشهای کاشت مستقیم و غیر مستقیم استفاده از نشا استفاده می شود.
- روش تک کشتی نیز در مورد سبزیها و گیاهان ادویه ای انجام می شود.
- با معرفی ارقام جدید، ممکن است روش کشت در باغکشتها از کشت مخلوط به تک کشتی تغییر یابد.
- گونه های جدید برای نخستین بار در باغکشتها آزمایش می شوند.
- کشاورزی پایدار یا باغکشتها باعث نوآوری کشاورزی می شود.
- فاصله های کشت در باغکشتها در مورد فاصله کشت گیاهان چندساله موجود است.
ردیف کاشت و فاصله بوته ها
پرورش محصول
اگرچه باغکشتها اصولاً سیستمهای دیم هستند معمولاً در فصل خشک آبیاری تکمیلی انجام می شود. تکرار آبیاری به نوع محصول بستگی دارد و از دو بار در سال تا یکبار در هفته یا دو بار در روز متفاوت است. در این روشها صرفه جویی در مصرف آب از طریق افزایش فاصله دور آبیاری و استفاده از مالچ محقق می شود.
در باغهای کشاورزی پایدار حاصلخیزی خاک از طریق تناوب محصولات و استفاده از کود دامی، کمپوست Compost و کود شیمیایی حفظ می شود. افزایش استفاده از محصولات بیوشیمیایی در باغکشتها خطرناک باشد و با توجه به مصرف مستقیم محصولات باغی توسط خانواده موجب مشکلات عمده ای برای سلامت انسان شود. با این همه هیچگونه شواهد و اسناد مکتوبی در این زمینه وجود ندارد. در باغکشتها وجین در صورت لزوم انجام می شود.
منبع: کتاب باغکشت ها و تنوع زیستی در کشاورزی، ۱۳۹۴
دیدگاهتان را بنویسید