رفلاکس اسید معده و التهاب مری چیست؟ علایم و راه های درمان

رفلاکس اسید معده (Gastroesophageal reflux disease)

رفلاکس معده یا GERD به حالتی گفته میشود که اسید معده به گلو (مری) بر می گردد، که ممکن است سبب سوزش سردل یا علایم دیگر شود. درمان رایج در این مورد استفاده از داروهای ضد اسید برای کاهش اسید معده است و معمولاً هــم نتیجه مطلوبی دارد و بعضی افراد با درمان کوتاه مدت بهبود می یابند. اما برخی دیگر برای رفع نشانه های بیماری به درمان طولانی مدت نیاز دارند. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با رفلاکس اسید معده و التهاب مری، علایم و راه های درمان آشنا شوید.

التهاب مـرى (ازوفاژیت: Esophagitis)

به معنی تورم بافت مری است و معمولا به دلیل رفلاکس اسید معده است. در واقع اسید معده، بافت سطحی مری را تحریک می کند و سبب تورم آن می شود. البته بافت مری تا اندازه ای اسید معده را تحمل می کند، اما آستانه تحمل آن در افراد مختلف متفاوت است. در بعضی افراد با میزان کمی برگشت اسید معده، بافت مری دچار التهاب می شود و در برخی دیگر حتی با مقادیر زیاد اسید هم، مری متورم نمی شود.

نشانه های رفلاکس اسید معده

سوزش سردل نشانه اصلی رفلاکس معده است. احساس سوزش از روده ها یا پایین قفسه سینه شروع می شود و به سمت گردن می رود که گاهی با درد قلب اشتباه گرفته می شود. نشانه های شایع دیگر شامل: درد شکم و قفسه سینه، احساس بیماری، احساس مزه ی اسید در دهان، نفخ کردن آروغ زدن سوء هاضمه و احساس سوزش هنگام نوشیدن مایعات گرم است. این نشانه ها نیز مانند سوزش دل می آیند و می روند و با خوردن غذا بدتر می شوند.

نشانه های کمتر شایع در رفلاکس اسید معده

این نشانه ها کمتر دیده می شوند و اگـر هـم بـروز کنند، تشخیص را دشوار می کنند، زیرا شبیه به نشانه های بیماری های دیگر هستند. برای مثال: سرفه مزمن که شب ها بیشتر روی می دهد و به دلیل برگشت اسید معده و تحریک نای است. گاهی علایم آسم ممکن است به دلیل برگشت اسید معده یا همان رفلاکس، بروز کند. بعضی از نشانه های در دهان و گلو مانند تنفس بـد، گلودرد، گرفتگی صدا و ورم گلو هستند. بعضی اوقات درد قفسه سینه به دلیل برگشت اسید معده است و ممکن است با نشانه های حمله قلبی اشتباه شود.

دلایل رفلاکس معده

ماهیچه حلقوی انتهای مری (اسفنکتر) معمولاً از برگشت اسید معده رفلاکس جلوگیری می کند. اگر اسفنکتر این عمل را به خوبی انجام ندهد، مشکلاتی بوجود می آید. البته این مشکل بسیار شایع است، اما دلیل آن کاملاً روشن نیست. گاهی اوقات فشار روی معده بیشتر از تحمل اسفنکتر است، مثلاً در زمان بارداری یا پس از خوردن حجم بالایی از مواد غذایی اغلب افراد گاهی دچار سوزش سر دل میشوند، مثلاً بعد از خوردن یک وعده غذای حجیم. در واقع یک نفر از هر سه نفر، هر چند روز یکبار سوزش سردل دارند. همینطور یک نفر از هر ۱۰ نفر یکبار در روز سوزش سردل دارند. البته در بسیاری از موارد این حالت گذرا است و برطرف می شود. کسانی که سوزش سردل مداوم دارند، معمولاً سیگاری ها، زنان باردار، معتادان الکلی و افراد چاق، و افراد بین ۳۵ تا ۶۴ سال هستند.

درمان های پزشکی رفلاکس معده و التهاب مری

داروهای آنتی اسید (ضد اسید)، آنتی اسیدها، شربت ها یا قرص های آلکالینی هستند که میزان اسید معده را کاهش می دهند. معمولاً یکبار استفاده از این داروها اثر سریع دارد. حتی می توان این داروها را هنگام سوزش سردل استفاده کرد.

۱- داروهای محرک

داروهای محرک شامل متوکلرو پر آمید هستند و باعث میشوند مواد غذایی سریع تر از معده عبور کنند. البته این داروها فقط در مواردی که نشانه هایی از نفخ و آروغ وجود داشته باشد، مصرف می شوند.

۲- جراحی

گاهی به کمک جراحی بخش انتهایی مری کوچک می شود تا اسید معده برنگردد. البته به طور کلی میزان موفقیت آن بیشتر از موارد استفاده از دارو نیست .جراحی در موارد مزمن شدن بیماری و نتیجه ندادن دارو پیشنهاد می شود. در روش دیگر از یک ابزار مغناطیسی کوچک در انتهای مری استفاده می شود. این وسیله امکان ورود غذا ا به معده را می دهد، اما پس از آن انتهای مری را می فشارد و از برگشت اسید معده جلوگیری می کند.

درمان های خانگی برای رفع رفلاکس اسید معده

ترک سیگار

مواد شیمیایی موجود در سیگار ماهیچه های اسفنکتر را شل می کند و سبب رفلاکس معده می شود، بنابراین باید سیگار را کنار بگذارید.

غذاها و نوشیدنی ها

بعضی از غذاها نیز سبب شل شدن اسفنکتر می شوند که عبارتند از: نعنا، گوجه فرنگی، شکلات، غذاهای پر ادویه، نوشیدنی های داغ، قهوه و نوشیدنی های الکلی.

داروها

بعضی از داروها سبب تحریک اسفنکتر یا شل شدن آن و برگشت اسید معده میشوند. مهمترین آنها ایبوپروفن یا آسپرین هستند. داروهایی مانند دیازپام، تئوفیلین نیترات ها و نفیدیپین نیز از این دسته هستند. البته داروهایی دیگری نیز ممکن است سبب تشدید علایم رفلاکس معده شوند. اگر دارویی مصرف می کنید باید با پزشکتان در مورد آن مشورت کنید.

اضافه وزن

بالا بودن وزن بدن سبب فشار به معده و در نتیجه برگشت اسید به مری می شود. گاهی با کاهش وزن، علایم رفلاکس ناپدید می شود.

حالت بدن

دراز کشیدن یا خم شدن مکرر ممکن است سبب رفلاکس معده شوند. خمیده نشستن یا پوشیدن لباس های تنگ که به معده فشار وارد می آورنــد نـیـز ممکن است رفلاکس معده ایجاد کنند.

زمان خواب

اگر علائم رفلاکس هنگام خواب عود می کند. بهتـر اســت بـا معده خالی و خشک به رختخواب بروید. به این منظور سه ساعت قبل از رفتن به رختخواب، از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. در صورت امکان، قسمت بالایی تختخواب را ۱۰ تا ۲۰ سانت بالا بیاورید، مثلا زیر پایه های تخت در قسمت بالایی، کتاب یا قطعات چوب بگذارید.

بیشتر بدانید: