تهیه و آماده نمودن بستر بذر (خاک ورزی)
یکی از بخش های مهم در تولید گندم عملیات خاک ورزی می باشد. هدف اصلی از تهیه بستر بذر ایجاد شرایط مطلوب برای سبز شدن، رشد گیاه و سهولت انجام عملیات زراعی در مراحل کاشت، داشت، برداشت است و حفاظت خاک و مراقبت از آن به عنوان محیطی برای رشد گیاه جهت عملکرد بیشتر در دراز مدت صورت می گیرد.
عملیات تهیه و آماده نمودن بستر بذر (خاک ورزی) به شرح زیر می باشد:
۱- شخم :
عملیات شخم بایستی بلافاصله پس از برداشت محصول قبلی صورت گیرد. رعایت زمان مناسب برای شخم بسیار مهم است و بایستی رطوبت خاک در حدی باشد که ایجاد کلوخ نکند. در زمین های خشک بهتر است اول زمین آبیاری شده و پس از گاو رو شدن شخم انجام شود.
مناسب ترین عمق شخم با توجه به عمق خاک زراعی و جنس خاک ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر است. یک شخم خوب آن است که عمق آن در سرتاسر زمین یکنواخت و باقی مانده گیاهان کاملا زیر خاک رفته و سطح روی شخم و ردیف های شخم یکنواخت و به سختی قابل تشخیص باشد.
بنابراین اهداف شخم را می توان بشرح زیر بیان نمود:
-
تهیه یک بستر ایده آل و مناسب برای رشد و نمو بذرها
-
ایجاد خلل و فرج در داخل خاک برای تهویه مطلوب خاک
-
از بین بردن علف های هرز موجود در خاک
-
نرم کردن خاک برای جذب رطوبت بیشتر
-
زیر خاک کردن کودهای حیوانی، بقایای گیاهی و سایر مواد آلی که باعث افزایش حاصلخیزی خاک میشوند
در صورت وجود ساقه ها و باقی مانده محصول قبلی در زمین بهتر است ابتدا با دیسک یا ساقه خردکن بقایای موجود را خرد کرده و سپس شخم انجام شود.
۲- دیسک زدن:
موارد کاربرد دیسک به شرح ذیل می باشد:
-
انجام خاک ورزی در زمین های بایر
-
خرد کردن و اختلاط بقایای گیاهی
-
تهیه بستر بذر
-
مخلوط کردن کودهای شیمیایی و دامی با خاک و دفع علف های هرز.
-
خردکردن کلوخ ها بعد از انجام عمل شخم و نرم کردن آنها.
-
استفاده در زمین های سنگلاخی و دارای بقایای گیاهی زیاد
-
شخم زمین های آیش به منظور جلوگیری از تبخیر آب و مبازره با علف های هرز
-
زیر خاک نمودن بذر
در صورتیکه قبل از شخم زمین را آبیاری کرده باشیم زدن یک دیسک در جهت آبیاری کافی به نظر می رسد ولی اگر مجبور به استفاده از دیسک در زمین خشک باشیم دو دیسک عمود بر هم ضروری است.
۳- ماله کشی
ماله کشی به منظور خردکردن کلوخه های کوچک و تسطیح مختصر و هموار نمودن بستر کشت انجام می شود در ضمن ماله کشی باعث انجام آبیاری بهتر و جلوگیری از فرسایش خاک می گردد.
۴- لولر زدن
اصولا از لولر برای جابجایی خاک و تسطیح استفاده می شود. عدم تسطیح زمین با شیب یکنواخت و مناسب باعث بروز مشکلاتی در آبیاری و توزیع یکنواخت کود خواهد شد. بنابراین قبل از شروع بذرکاری باید با لولر مزرعه را تسطیح و آماده کاشت نمود.
منبع: نشریه عوامل موثر در افزایش تولید گندم، انتشارات حوزه ترویج و نظام بهره برداری استان یزد، ۱۳۸۵٫
دیدگاهتان را بنویسید