معرفی گونه های مهم پسیل

خانواده پسیل ها

حشرات کوچکی هستند بطول ۲ تا ۵ میلی متر که تا حدودی به شته ها مشابهت دارند با این تفاوت که حشرات کامل دارای پاهای قوی جهنده و شاخک های نسبتا بلند هستند. حشرات نر و ماده هر دو بال دارند، خرطوم کوتاه و سه مفصلی است. در بعضی از آنها پوره ها مواد مومی فراوانی ترشح می کنند که بصورت پوشش مومی بدن آنها را می پوشاند. اکثرا عسلک فراوان ترشح می کنند و بعضی گونه ها ناقل بیماری های گیاهی هستند.

• گونه های مهم پسیل ها که به درختان میوه دانه دار خسارت می زنند بشرح زیرند:

۱ – پسیل گلابی psylla pyricola

پسیل گلابی یکی از آفات مهم درختان گلابی در اکثر نقاط کشور است. این آفت در اکثر نقاط جهان که گلابی کشت و کار می شود، کم و بیش وجود دارد. منشأ این حشره از اروپا می باشد و از آنجا به سایر نقاط جهان انتقال یافته است. در کشورهای حوزه مدیترانه، آمریکای شمالی و جنوبی، کانادا، ژاپن و اروپا انشار دارد. زیان این آفت در نواحی گرم و خشک به مراتب بیشتر از نقاط سرد و مرطوب است..

• خسارت:

زیان پسیل گلابی مانند سایر حشرات مکنده از طریق مکیدن شیره گیاهی باعث اضعف درختان میزبان می گردد. این حشره مانند شته ها و شپشک ها در دوره پورگی و بلوغ برای تأمین پروتئین مورد نیاز بدن خود مقدار زیادی شیره نباتی را می مکد و پس از جذب مواد پروتئینی و نشاسته ای لازم، بقیه را بصورت مایع چسبناکی که محتوی نزدیک به ۷۰٪ مواد قندیست دفع میکند. از این رو این آفت را گاهی عسلک نیز می نامند.

در موقع حمله شدید این آفت سطح برگ و حتی شاخه و تنه درختان بشدت به این مایع چسبناک آلوده می شود. گاهی تراکم قطرات عسلک در برگ ها باعث تمرکز اشعه خورشید و در نتیجه ایجاد سوختگی در سطح برگ می گردد و از طرفی در اثر بسته شدن روزنه های برگ، عمل تهویه و تنفس در آنها متوقف می گردد. این برگ ها بزودی زرد می شوند و می ریزند.

• بیماری:

در سال های اخیر پسیل گلابی را ناقل بیماری شبه ویروسی بنام میکوپلاسموز نیز می شناسند. این بیماری باعث پلاسیدگی ناگهانی شاخه و برگ و متعاقبا خشکیدن سریع درختان گلابی می شود. عوارض مشابهی در باغات گلابی نقاط مختلف کشور بچشم می خورد که در خور مطالعه و بررسی می باشد.

۲- گونه  Psylla Pyrisuga Forst

حشرات تیره رنگ و نسبتا درشتی هستند (درشت تر از پسیل گلابی) که بیشتر روی تنه و سرشاخه درختان فعالیت می کنند. در روی برگ بیشتر در سطح زیرین متمرکز شده و باعث پیچیدگی برگ می شوند. بنابر اظهارات محققین اروپایی این آفت بیشتر در نواحی کوهستانی و مجاور جنگلهای سرو و کاج بخصوص Taxus baccata فراوان است. در ایران این حشره در باغات گلابی بین اردبیل و استارا بخصوص در اطراف گردنه حیران مشاهده گردیده است. راجع به ویژگی های بیولژیک این آفت در ایران اطلاع کافی در دست نیست، تخم های این حشره برخلاف پسیل گلابی فاقد رشته انتهائی است. بعلاوه در جمع آوری های سبزواری از مؤسسه بررسی آفات و بیماری های گیاهی از گونه مشابهی بنام P. costalis اسم برده است

جشنواره پاییزه

جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع

همین الآن خرید کنید

۳- گونه .Psylla. pyri L

این گونه به رنگ زرد نخودی و از پسیل گلابی کوچکتر است و از آفات گلابی در اروپا می باشد. زندگی این حشره مانند عسلک گلابی است و زمستان بصورت حشره کامل بسر می برد. در اروپا تا ۴ نسل در سال ایجاد می کند. از این گونه در ایران در منابع داخلی و خارجی ذکری به میان نیامده است.

۴- گونه .Psylla mali Schm

این گونه را عسگری (۱۳۴۷) از منطقه فارس گزارش کرده است. جثه این گونه کوچکتر از پسیل گلابی و نرها برنگ قهوه ای روشن و ماده ها قرمز رنگ است. رجبی (۱۳۹۱) این گونه را در نقاط میوه خیز کوهستانی شمال تهران از روی سیب گزارش کرده است. این آفت به برگ، میوه و سرشاخه ها حمله کرده و با مکیدن شیره گیاهی سبب ضعف گیاه میزبان می گردد. شدت خسارت به مراتب کمتر از پسیل گلابی و دامنه انتشار آن در مناطق میوه خیز کمتر است.

منبع: کتاب آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.

دکتر فاطمه سکه چی