پیاز و بیماری های آن
۶. بیماری پوسیدگی خاکستری گیاه پیاز
این بیماری گیاه پیاز بسیار مهمی است که پیاز در انبار به آن مبتلا می شود. این بیماری اولین بار در ایران در سال ۱۳۴۵ گزارش شده است. با پیاز و بیماری های آن آشنا شویم.
علایم بیماری
علائم بیماری در ناحیه طوقه ظاهر می شود و به ندرت در قسمت های دیگر دیده می شود معمولا بخش آلوده فرو رفته و حالت خیس خوردگی دارد. بعد از مدتی در قسمت های آلوده پوشش نمدی خاکستری رنگی از اجتماع میسلیوم قارچ تشکیل می شود. قارچ عامل بیماری از آن ناحیه به قسمت های داخلی نفوذ کرده موجب می شود تا فلس های پیاز به صورت لهیده و کرم رنگ در آیند. اندام بارده غیر جنسی قارچ عامل بیماری معمولا در روی میسلیوم قارچ تشکیل می شود. پس از مدتی غالبا اسکلروت های قارچ به رنگ سیاه داری بخش های آلوده تشکیل می شود. ارقام پیاز سفید حساسیت بیشتری به این بیماری دارند ولی ارقام زرد کمتر و ارقام قرمز به ندرت به این بیماری مبتلا می شوند. در شرایط مساعد ممکن است تمام پیازهای داخلی انبار آلوده شده و بوی نامطلوبی از آنها متصاعد گردد.
عامل بیماری Botrytis allii می باشد. میسلیوم های این قارچ دارای دیواره قطور با کنیدیوفور های خوشه ای به رنگ زیتونی است.
مبارزه
بهترین راه مبارزه با این بیماری پیشگیری است. برای این منظور لازم است از زخمی شدن پیازها در موقع برداشت جلوگیری شود. عمل برداشت نباید قبل از رسیدن کامل بوته انجام شود. باید دو تا سه روز قبل از برداشت عمل آبیاری را قطع نمود. در جاهایی که بیماری شایع است باید از کشت ارقام سفید خودداری کرد.
پوسیدگی خاکستری پیاز
۷. بیماری سفیدک کرکی پیاز
در شرایط سرد و مرطوب این بیماری می تواند خسارت سنگینی از نظر کمی و کیفی به پیاز وارد کند و گونه های زیادی از جنس
Allium را تحت تأثیر قرار می دهد. در ایران این بیماری اولین بار در سال ۱۳۴۵ از گیلان و از آذرشهر در سال ۱۳۵۲ گزارش شده است.
علائم بیماری
عامل بیماری ممکن است باعث آلودگی های موضعی روی برگ ها شود و یا به صورت سیستمیک تمام گیاه را مورد حمله قرار دهد. این بیماری معمولا به صورت لکه ای در مزرعه شروع می شود علائم بیماری در برگ های مسن قابل مشاهده است.
علائم بیماری گیاه پیاز۲ ممکن است به صورت لکه های کشیده ظاهر شود که رنگ آنها کمی روشن تر از رنگ سایر اندام های هوایی است این لکه ها ممکن است به رنگ زرد مایل به قهوه ای روشن تا قهوه ای در آینده در شرایط مرطوب پوششی از قارچ عامل بیماری ممکن است در سطح برگ ها یا ساقه های آلوده دیده شود. لکه ها ممکن است بنفش تا ارغوانی شد. برگ های آلوده به تدریج سبز روشن و متعاقبا زرد می شوند. قسمت های آلوده از جمله نوک برگ ها پیچیده و برگ ها ریزش پیدا می کند. این بیماریرا از آذربایجان گزارش کردند.
عامل بیماری
Peronospora destructor است. اسپورانژیوفورها بدون دیواره عرضی و به رنگ بنفش تیره تا روشن هستند و به تدریج به سمت انتها باریک می شود. قارچ عامل بیماری زمستان را به صورت اسپور در بوته های سبز شده از بذرهای افتاده در سطح زمین در سال قبل و همچنین به صورت میسلیوم در پیازهای انباری و بذر به سر می برد.
مبارزه
نشاهای پیاز آلوده نباید کاشته شود و برنامه تناوب کشت باید به مدت ۳ تا ۴ سال اجرا شود زمین باید به خوبی زهکشی شده باشید و خطوط کاشت در جهت وزش باد باشند. از کاشت متراکم، ایجاد بادشکن و سایر موانع باید اجتناب شود. برنامه منظم سمپاشی با توجه به شرایط آب و هوایی و پیشین بیماری باید دنبال شود. بقایای گیاهی آلوده را نیز باید از بین برد. کنترل شیمیایی با توجه به مومی بودن برگ و رشد مرتبه برگ های جدید از گردن، باید به موقع و به طور کامل انجام شود.
قارچ کش های مؤثر بر این بیماری در حال حاضر عبارت اند از
ترکیبات مسی، کلروتالونیل، فوزتیل آلومینیوم و متالاکسیل که می بایست به صورت تناوبی در دوره سمپاشی از آنها استفاده شود.
محلول پاشی باید موقعی انجام شود که گیاهچه به اندازه ۱۵-۱۰ سانتی متر رشد کرده باشد. می توان به محض مشاهده اولین علائم بیماری از قارچ کش هایی مانند زینب به نسبت ۲ در هزار همراه با مویان استفاده کرد. در صورت شدت بیماری سمپاشی هر ۱۰ روز یک بار تکرار می شود. بذر های مشکوک به آلودگی را می توان به عیادت ۲۵ دقیقه در آب گرم ۵۰ درجه خیساند.
سفیدک کرکی پیاز
۸. بیماری لکه ارغوانی گیاه پیاز
علائم بیماری
این بیماری گیاه پیاز روی گونه های پیاز گزارش شده است. علائم بیماری ابتدا به صورت لکه هایی به قطر ۲ تا ۳ میلی متر روی برگ ها و ساقه ها دیده می شود که به سرعت برگ آنها به سفیدی می گراید لکه ها همزمان با بزرگ شدنشان به صورت دوایر متحدالمرکز قهوه ای تا ارغوانی در می آیند. در هوای مرطوب سطح لکه ها ممکن است با اندام های قهوه ای تا خاکستری تیره رنگ بار دهنده عامل بیماری پوشیده شود.
لکه های مشابه ممکن است روی ساقه حامل گل ظاهر شود که در نتیجه ممکن است بذر تشکیل نشود یا بذر های تشکیل یافته چروکیده شوند. اندام های هوایی سیر و پیاز ممکن است به شدت سرخشکیده شوند.
عامل بیماری
قارچ Alternaria porri است. کنیدی برها انفرادی یا گروهی و راست یا خمش پذیر و گاهی زانویی شکل، دیواره دار و قهوه ای روشن تا رنگ پریده اند. تشکیل کنیدی ها با کم و زیاد شدن رطوبت ممکن است تکرار شود. دوام کنیدی پس از جدا شدن از کنیدی بر زیاد نیست. میسلیوم درون بافت های باقیمانده از بوته های آلوده ممکن است موجب ادامه چرخه بیماری در بین دو فصل شود.
مبارزه با بیماری لکه ارغوانی
روش های زراعی برای مبارزه با این بیماری از جمله اجرای برنامه تناوب زراعی طولانی مدت با استفاده از گیاهان غیر میزبان، جمع آوری و انهدام بقایای آلوده گیاهی، کاهش تراکم و اجرای زهکشی مناسب توصیه می شود. کاربرد قارچ کش های مانکوزب، زینب، ایپرودیون، کلروتالونیل یا وینکوزولین در کاهش شدت بیماری مؤثر است. اما استفاده از تنها یک قارچ کش در طول فصل زراعی توصیه نمی شود.
لکه ارغوانی پیاز
منبع :
کتاب بیماری های مهم گیاهان دارویی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ۱۳۸۹
دیدگاهتان را بنویسید