کشاورزی پایدار و انواع باغکشت ها
در واقع باغکشت قسمتی از اطراف خانه است که در آن سبزیها، گیاهان یکساله یا دایمی، ادویه ای، علفی، درختچه ای و میوه ای به صورت فصلی یا سالانه برای برآورده کردن نیاز خانواده کشت می شود. کشاورزی پایدار یا باغکشت یکی از قدیمی ترین شیوه های تولید مواد غذایی است و معمولاً در سراسر جهان انجام می شود. از جمله نام های مختلفی که برای باغکشت استفاده می شود، می توان باغکشت، خانه باغ، باغ تغذیه، باغ نشان، باغ آشپزخانه، باغ خانواده، باغ در حیاط و باغ حیاط را نام برد که پایه این باغ ها یکسان است. مارش (۱۹۹۸) باغکشت ها را به دو دسته سنتی و پیشرفته گروه بندی می کند. در آسیا در بسیاری از کشورها سیستم باغکشت ها سنتی است. با کشاورزی پایدار و انواع باغکشت ها در این مطلب از سایت دی مگ آشنا می شویم.
ویژگیهای کشاورزی ارگانیک یا باغکشت
محل کشاورزی پایدار نزدیک خانه است. نزدیک به منبع آب و منابع دیگر است. به صورت قطعه های پراکنده یا ثابت بزرگ یا کوچک اند. برای تولید در طول سال مورد استفاده قرار می گیرد. می تواند ترکیبی از محصولات گوناگون را با اهمیت اقتصادی فراهم کند. کشاورزی پایا یا کشاورزی پایدار می تواند تولید سبزیهای متنوع را حفظ کند. از ورودیهای کم هزینه استفاده می شود. محصول آن در درجه اول برای مصرف خانوار است. به طور عمده از گونه های بومی استفاده می شود و وابستگی آن به بذرهای هیبرید کم است. توسط اعضای خانواده اداره می شود.
اگر کارکرد باغکشت موفق باشد، علاوه بر جنبه های فنی آن از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی و هنجارهای فرهنگی جوامع نیز دارای اهمیت بسیار خواهد بود برای کسب اطمینان از پایداری باغکشت ها استفاده از ترکیبی از شیوه ها و روش های محلی مهم است.
ویژگیهای کشاورزی ارگانیک
تعریفی از فعالیت باغکشتی
با توجه به تحقیقات و مشاهدات مربوط به باغکشت ها در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته در پنج قاره، باغکشت را این گونه تعریف کرده است.
- باغکشت یک سیستم تولیدی برای تأمین نیازهای مصرفی گیاهی و حیوانی در مقیاس کوچک است.
- کالاهای با ارزش دیگری که از طریق فعالیت باغکشتی قابل دستیابی نیست یا دسترسی به آنها آسان نیست.
- از طریق بازارهای خرده فروشی، کشت در مزرعه شکار، جمع آوری، ماهیگیری و درآمد حاصل از باغکشت به دست می آید.
باغکشت ها ارتباط نزدیکی با امنیت و رفاه خانوار دارند. در این سیستمها زمین های حاشیه ای به مثابه زمین تولیدی و ابزار اصلی تولید اقتصادی خانوار محسوب می شود. از ویژگیهای بارز باغکشت ها می توان به سازگاری با زیست بوم گونه های مکمل، ورودیهایی با هزینه کم و فناوری ساده اشاره کرد.
به طورکلی باغبانی خانه اشاره به کشت بخش کوچکی از زمین دارد که ممکن است در اطراف خانه یا در فاصلهٔ پیاده رو آن باشد. باغکشت را می توان به منزلهٔ یک سیستم کشت مخلوط، شامل سبزیها، میوه ها، محصولات مزرعه ای ادویه ای، علوفه، گیاهان زینتی، دارویی و همچنین دام دانست که می تواند به مثابه منبع مکمل غذا و درآمد خدمت کند.
فعالیت باغکشتی
باغکشت را به مثابه یک سیستم کشت متشکل از خاک محصولات کشاورزی، علفهای هرز، پاتوژنها و حشرات تعریف کرده اند که منابع ورودی انرژی خورشید، آب، مواد مغذی و نیروی -کار را به محصول تبدیل می کند. در تأیید این موضوع دیگران یک باغکشت را یک منطقهٔ چندلایه و چندمنظوره در نزدیکی خانه تعریف کرده اند که به منزله سیستم مکمل تولید مواد غذایی در مقیاس کوچک توسط اعضای خانواده نگهداری می شود و شامل گونه های متنوع گیاهی و جانوری است. این سیستم به زیست بومهای طبیعی بسیار شبیه است.
چرا به باغکشت برای تولید مواد غذایی نیاز داریم
بخش بزرگی از جمعیت جهان، به ویژه کسانی که در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند، به برنامه غذایی متعادل دسترسی ندارند. بسیاری از جمعیتها یا زیر جمعیتهای جهان دارای برنامه غذایی مبتنی بر یک جزء اصلی از غذاهای حیوانی آن هم بسیار اندک هستند و اغلب کمبود تنوع غذایی دارند و همچنین در بسیاری از مناطق دنیا مردم در نتیجه کمبود ریز مغذیها دچار سوءتغذیه اند. بیش از ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان از سوءتغذیه رنج می برند آسیا و آفریقا بیشترین میزان شیوع سوءتغذیه را دارند. سوءتغذیه منجر به از دست دادن بهره وری کاهش توانایی های جسمی و روانی ناتوانی و حتی مرگ می شود.
تقریباً یک سوم کودکان در کشورهای در حال توسعه تحت تأثیر کمبود ویتامین قرار دارند کمبود آهن که منجر به کم خونی می شود، شناخته شده ترین و شایع ترین کمبود در برنامه غذایی مردم جهان است. تخمین زده می شود که بیش از نیمی از همه زنان باردار در جهان و حداقل یک سوم از کودکان پیش دبستانی از کم خونی رنج می برند. کشاورزی پایدار و باغکشت ها کمک به تولید مواد غذایی است.
راهکارهای بهبود وضعیت ریز مغذیها
- استفاده از دارو و قرصهای مکمل
- غنی سازی غذاهایی که مصرف می شود،
- افزایش تنوع در برنامه غذایی
راه های بهبود وضعیت ریز مغذیها
کنترل بیماریها، تنوع غذایی راهبردی پایدار و مقرون به صرفه برای بیشتر جمعیت جهان به ویژه گروه های فقیر و آسیب پذیر است. به طور مثال، در برخی کشورهای آسیایی در میان خانواده های فقیر، سبزیها و میوه ها اغلب تنها منبع قابل اعتماد از ویتامین آ در برنامه غذایی خانواده است. سیستم باغکشت ثابت کرده است که روشی مؤثر برای بهبود امنیت غذایی خانوار است. تولید سبزیها و میوه ها در باغکشت به طور چشمگیری به افزایش مصرف این نوع مواد غذایی در بسیاری از کشورهای جهان کمک می کند.
انواع نظام های کشاورزی، باغکشت و باغ
چهار نوع باغ تجاری، سنتی، مختلط و باغ حیاط وجود دارد. کشاورزی پایدار و انواع باغکشت ها بر اساس شیوه های باغبانی برخی از ویژگی های مهم آنها عبارت است از:
باغ سنتی
- کشت به صورت فصلی است.
- در این نوع روش کشت، کرت های پراکنده وجود دارد.
- گونه های کشت شده به صورت سنتی و تعداد آنها محدود است (مانند کدو تنبل، خیار Cucumis sativus، کدو حلوایی)
مختلط یا متوسط
- معمولاً برای مقاصد تجاری از سبزیها استفاده می شود.
- محصولات این روش کشت برای مصرف و فروش است.
- محصولات در طول یک سال کامل تولید نمی شود (فقط شش ماه از سال).
- در این روش خاک توسعه یافته نیست.
- تعداد گونه های کشت شده ۴ تا ۵ گونه است.
- به درستی حصارکشی شده است.
- در این روش از ورودی هایی با هزینه بالا مانند کودهای شیمیایی و آفت کشها استفاده می شود.
- بیشتر روی زمین ثابت است.
انواع نظام های کشاورزی و باغ مختلط
باغ توسعه یافته با تولید در تمامی طول سال
- در درجه اول برای مصرف و در درجه دوم برای تولید درآمد مدیریت می شود.
- در تمامی طول سال تولید دارد.
- کشت ارقام بیشتر کشت بیش از ۱۰ یا ۱۲ رقم در طول سال.
- کشت سبزیها، میوه ها، گیاهان دارویی، ادویه ها، درختان چند منظوره و گیاهان زینتی.
- کشت سبزیهای غنی از ریز مغذی ها.
- دسترسی به آب برای باغ.
- تولید دانه از برخی ارقام.
- فعالیتهای مستمر برای بهبود خاک، تناوب (محصول مالچ).
- کنترل آفات و بیماریها با استفاده از روشهای غیر شیمیایی.
- حصارکشی مناسب.
باغهای تجاری
- تولید محصولات فصلی
- انواع محصول بر اساس جنبه های تجاری انتخاب می شود.
منبع: کناب باغکشت ها و تنوع زیستی در کشاورزی، ۱۳۹۴
دیدگاهتان را بنویسید