تاریخ :۱۰ فروردین ۱۴۰۳
معرفی سپردار واوی مرکبات

 معرفی سپردار واوی مرکبات

  • در این مقاله به معرفی سپردار واوی مرکبات، مورفولوژی و بیولوژی این آفت، همچنین نحوه خسارت و روش های مبارزه با آن می پردازیم.

    معرفی سپردار واوی مرکبات

    • نام علمی: beckii Neum. Lepidosaphes
    معرفی سپردار واوی مرکبات

    معرفی سپردار واوی مرکبات

    معرفی سپردار واوی مرکبات: این آفت در شمال به قرنطینه معروف است. در سال ۱۳۱۶ همراه با نهال های اصلاح شده مرکبات از فلسطین وارد ایران شده است. بعد از سپردار قهوه ای، مهمترین آفات مرکبات شمال ایران می باشد. این آفت از حدود رودسر تا بهشهر و به ندرت گرگان انتشار دارد.

    بیشترین تراکم این حشره بین تنکابن تا نوشهر می باشد. به دلیل نیاز آن به هوای نیمه گرمسیری و مرطوب به سایر نقاط کشور از جمله نواحی مرکبات خیز جنوب راه نیافته است. برخلاف عده زیادی از شپشک ها این آفت عمدتا روی مرکبات زندگی می کند. و به ندرت روی سایر درختان دیده شده است.

    مورفولوژی سپردار واوی مرکبات

    مورفولوژی سپردار واوی مرکبات

    مورفولوژی سپردار واوی مرکبات

    • سپردار واوی مرکبات شباهت زیادی به صدف نرم تنان دارد. به همین دلیل به انگلیسی Oyster Shell Scale گفته می شود.
    • سپر در این حشره تا حدودی شبیه واو وارونه یا ویرگول نیز می باشد. بدین ترتیب که در انتهای جلوئی باریک و در انتهای عقبی پهن است و در جهت طولی تاحدودی خمیدگی نیز نشان می دهد.
    • طول سپر حدود ۲ تا ۳ میلیمتر و به رنگ قهوه ای متمایل به ارغوانی می باشد.
    • سپر حشره نر باریک و مستقیم و حدود ۱ میلیمتر است.
    • بدن حشره ماده کامل کشیده و کم و بیش گلابی شکل است. رنگ بدن سفید شکریست.
    • در این گونه در زیر سپر و حد فاصل بین بدن حشره و سطح گیاه میزبان یک پرده سفید رنگ بنام پرده شکمی وجود دارد که کاملا بسته است و فقط در ثلث انتهائی باز است که تخم ها و در مواردی که تخم ریزی نکرده است. پیجیدیم حشره از این قسمت دیده می شود.
    • پیجیدیم مثلثی شکل و لبه های آن دندانه دار است و با دو قطعه است که قطعه داخلی بزرگتر و بلندتر است.
    • در بین بندهای اول و دوم شکم، نزدیک به پهلو اندام های غده مانندی وجود دارد که به یک خار نوک تیز منتهی می شود.
    • غده شاخکی در انتها گرد و روی آن دو موی حسی مشاهده می شود.
    • میکروپرها و ماکروپرها در روی بدن پراکندگی خاص دارند.

    زیست شناسی سپردار واوی مرکبات

    • این آفت زمستان را اکثر به حالت تخم یا ماده کامل بسر می برد.
    • تخم های بیضی کشیده سفید صدفی و بطول ۰/۲۵ میلی متر است و در سطح آن فرورفتگی های ظریفی دیده می شود.
    • تخم ها در زیر سپر به وضع نامنظمی قرار گرفته اند و نسبت به سطح گیاه میزبان زاویه دار می باشند. تعداد آنها بین ۴۰ تا ۸۰ عدد متغیر است.
    • مدت تخمگذاری حشره ماده حدود دو تا سه هفته است. با زیاد شدن تعداد تخم ها بدن حشره به سمت جلو و زیر جلد لاروی جمع می شود و در آخر به صورت پولک خشکیده و قهوه ای رنگ در می آید. هر حشره ماده ممکن است تا ۳۰۰ تخم بگذارد.
    • دوره انکوباسیون از دو هفته در بهار و تابستان تا چند ماه در زمستان طول می کشد. ظهور پوره ها تدریجی و در شرایط شمال ایران بسته به منطقه از اواسط اردیبهشت تا اوایل خرداد شروع می شود. گاهی تفریخ تخم ها تا اواخر خرداد، مربوط به حشراتی است که در اوایل بهار کامل شده و شروع به تخم ریزی کرده اند.
    • پوره سن اول یا لاروها شکری رنگ، بیضی شکل و پولک مانند است.
    • شاخک مشخص و شش مفصلی است.
    • این پوره ها دارای تحرک کافی هستند و به فاصله ۶ تا حداکثر ۴۸ ساعت روی میزبان ثابت می شوند. پوره ها به سادگی بوسیله باد یا پرندگان و حشرات بزرگ از درختی به درخت دیگر و از منطقه ای به منطقه دیگر انتقال پیدا می کنند.

    چرخه زندگی

    طول دوره زندگی یک نسل در تابستان ۵۰ تا ۶۰ روز است و در زمستان ممکن است تا ۱۱۰ روز برسد. پوره های سن اول نسل دوم اوایل تا اواسط شهریور ظاهر می شوند. این پوره ها تا آخر مهر یا اواسط آبان کامل شده و شروع به تخم ریزی می کنند. اگر شرایط اقلیمی مساعد باشد این حشره ممکن است نسل سومی را نیز آغاز کند. طبق مطالعات نبی پی لشکری (۱۳۴۵)، در شمال این آفت دو نسل کامل و گاهی یک نسل ناقص دارد.

    کنترل بیولوژیک

    Ebeling در سال ۱۹۵۱ مشاهده کرده است که لاروهای کفشدوزک ها وقتی به این توده پنبه ای شکل برخورد می کند، از آن دور شده و در جهت دیگری به حرکت درمی آیند. این مرحله بهترین موقع مبارزه با آفت است و اگر تأخیر بشود مبارزه شیمیائی با آن خیلی مشکل می گردد.

    کنترل بیولوژیک سپردار واوی مرکبات

    کنترل بیولوژیک سپردار واوی مرکبات

    خسارات

    مهمترین مسأله در مبارزه با این آفت پیدا کردن موقع حداکثر ظهور پوره های سن اول است. همانطور که گفته شد این آفت به تمام قسمت های گیاه اعم از تنه، شاخه، برگ و میوه حمله می کند.

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    در قسمت های داخلی درخت که در سایه قرار دارند و ظاهرا میزان رطوبت در آنجا زیاد است، آفت تراکم بیشتری دارد. در محل استقرار آفت روی برگ و میوه لکه های زرد مشاهده می شود.

    خسارت سپردار واوی مرکبات

    خسارت سپردار واوی مرکبات

    حمله شدید آفت موجب ریزش برگ و میوه و نیز خشک شدن سرشاخه های درختان می گردد. موارد بسیاری از این حالت در نواحی نوشهر، چالوس تنکابن می توان مشاهده کرد. سپردار واوی به سرما حساس است و سال هایی که درجه حرارت به زیر صفر می رسد، شدت این آفت نیز از بین می رود. به همین لحاظ متعاقب سرمازدگی های پریودیک این آفت نیز مدتی جمعیتش کاهش پیدا می کند.

    منبع: کتاب درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    اشتراک‌گذاری

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *