تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳
  • سفیدک پودری یکی از مهم ترین بیماری های اسپرس در ایران است . این بیماری درتمامی مناطق اسپرس کاری استان اصفهان و سایر مناطق ایران وجود دارد.  همه ساله خسارت قابل توجهی نیز وارد می کند. میزان آلودگی اسپرس در استان اصفهان بیش از ۹۰٪ برآورد شده است. اولین علایم در اواخر اردیبهشت ماه ظاهر می شود. در حالی که حداکثر خسارت در اواخر مرداد تا اوایل شهریور مصادف با چین دوم یا سوم اسپرس می باشد. میزان ماده خشک در گیاهان آلوده افزایش نشان می دهد ولی مقدار پروتئین خام و فسفر کاهش قابل ملاحظه ای داشته و در مقدار کلسیم مختصری کاهش مشاهده می گردد .

    علایم بیماری

    در ابتدای فصل (اواخر اردیبهشت، بستگی به شرایط محیطی) لکه های سفید رنگ که میسیلیوم های قارچ عامل بیماری هستند روی سطح زیرین برگ ها تشکیل می شود. با پیشرفت بیماری هر دو سطح برگ ها و ساقه پوشیده از پوشش ضخیمی از اندام های غیر جنسی قارچ می شود. بیماری روی غلاف اسپرس نیز دیده می شود (شکل ۱-۱). فرم جنسی قارچ در اواخر فصل (اواخر مرداد ماه) به صورت نقاط سیاه رنگ فرورفته در پوشش قارچ تشکیل می شود.

    شکل ۱-۱ A- علایم و آثار بیماری سفیدک پودری اسپرس روی برگچه ها و ساقه اسپرس. B – آسکو کارپ و آسک های حاوی آسکوسپور Leveillula taurica.

    عامل بیماری

    عامل بیماری در فرم غیرجنسی Oidiopsis taurica است . در فرم جنسی Leveillulataurica است. از سفیدک های درون رست (اندوفیت) است. کنیدیوفورها ضمن رشد از طریق روزنه های برگ خارج شده و پس از استقرار در سطح برگ ها کنیدیوم ها به صورت منفرد و تکی روی آن ها تشکیل می شوند. کنیدیوفورها تک شاخه و یا دوشاخه هستند. اسکو کارپ ها در عمق استرومای میسلیومی گسترش یافته روی میز بان تشکیل می شوند.

    بیشتر قارچ شناسان این گونه را یک گونه مرکب و مجموعه ای از چندین گونه بیولوژیکی می دانند .این مسئله تا حدودی ناشی از وجود تنوع در مورفولوژی کنیدیوم ها و نتایج متناقض زمون های بیماری زایی می باشد. همچنین مطالعات فیلوژنتیکی با استفاده از توالی یابی rDNA نشان داده است که این بیمارگر روی یونجه و اسپرس و برخی دیگر از اعضاء تیره بقولات دارای توالی متفاوتی است. روی یونجه علاوه بر Erysiphe polygoni ، L. tauricaبافرم غیر جنسی Oidium نیز گزارش شده است . روی شبدر تاکنون فقط  E. polygoni گزارش گردیده است (شکل۱-۲).

    شکل ۱-۲ A- آسک و آسکوسپورهای قارچ B Leveillula taurica-کنیدیوم و کنیدیو فور Oidiopsis taurica.

    زمان بروز علایم قارچ (L. taurica)

    L. tauricaدر استان اصفهان علاوه بر اسپرس روی یونجه و گیاهان غیر زراعی دیگر نیز یافت می شود. خصوصیات مرفولوژیکی قارچ روی تمامی میزبان های یافت شده تقریبا مشابه است.ریسه های قارچ داخلی، کنیدیوم ها دو شکلی (گلابی شکل و استوانه ای) و کنیدیوفورها بلند و گاهی منشعب و واجد یک کنیدیوم هستند. در شرایط گلخانه کنیدیوم هایL. taurica روی گیاهان آلوده جمع آوری شده از داخل و اطراف مزارع اسپرس، به اسپرس های سالم و در مرحله ۴ تا ۵ هفتگی مایه زنی شدند ولی کنیدیوم های جمع آوری شده از هیچ یک از گیاهان زراعی به جز اسپرس روی اسپرس بیماری زا نبودند. لذا چنین به نظر می رسد که قارچ عامل بیماری سفیدک حقیقی اسپرس در استان اصفهان یک نژاد یا فرم ویژه باشد .

    در ارومیه نتایج مایه زنیL. taurica جدا شده از یونجه، روی آفتابگردان، ماشک، اسپرس، باقلا، پیاز، فلفل گوجه فرنگی، گلرنگ و پنج رقم یونجه در مرحله شش هفتگی نشان داد که علایم پس از ۲۰ تا ۳۰ روز از مایه زنی روی باقلا، ماشک و تمامی ارقام یونجه ظاهر شد .

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید
    اقدامات پیش آگاهانه در پخش کنیدیوم ها

    به منظور پیش آگاهی در پخش کنیدیوم ها می توان از تیرک های ساده چوبی استفاده کرد. در این روش تیرک هایی به ارتفاع ۱۲۵ سانتی متر در مزرعه نصب می شوند.  در ارتفاع ۷۵ و ۱۰۰ سانتی متری این تیرک ها، محل هایی برای نگهداری اسلایدهای میکروسکوپی تعبیه می گردد . در هر کدام از ارتفاعات مورد نظر تعداد شش عدد اسلاید میکروسکوپی که یک طرف آن ها به وازلین آغشته است، در جهات مختلف برای شکار کنیدیوم ها در هوا قرار داده می شوند. سپس اسلایدها به طور هفتگی مورد بررسی قرار می گیرند. این اسلایدها پس از انتقال به آزمایشگاه روی سطح آغشته آن ها، چند قطره گلیسیرین و لامل قرار داده می شود و میکروسکوپی می گردند. تعداد کنیدیوم های شکار شده در زیر هر لامل شمارش می گردد (شکل ۱-۳)

    شکل۱-۳ تیرک های مورد استفاده و قرار دادن اسلایدها در آن ها به منظور پیش آگاهی پخش کنیدیوم ها.

    مدیریت بیماری

    در صورتی که چین اول اسپرس زودتر از موعد برداشت شود، آلودگی در چین های بعدی کاهش می یابد . اگر قبل از تشکیل اسکوکارپ ها نیز برداشت صورت گیرد میزان مایه تلقیح اولیه برای سال بعد کاهش می یابد.

    قارچ کش های ترایفورین (ساپرول ۲۰/)، تریادیمفون (بیلتون ۲۵٪)، تیوفانات (توپسین ۷۰٪)، بنومیل (بنلیت ۵۰٪)،                   زینب (دیتال زد ۷۸، ۸۰٪)، دینوکاپ (کاراتان ۲۵٪)، CGA (توپاس ۱۰۰٪)، گوگرد وتابل (کوزان ۸۰٪) و گل گوگرد مورد ارزیابی قرار گرفته و قارچ کش های تریادیمفون به نسبت ۵/ه در هزار)، کوزان (۵ درهزار) و گل گوگرد (۳۰ کیلو در هکتار) نسبت به سایر قارچ کش ها در کاهش بیماری مؤثرتر بودند .

    منبع: کتاب بیماری های گیاهان زراعی ایران

    نویسنده: دکتر بهرام شریف نبی

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *