تاریخ :۱۰ فروردین ۱۴۰۳
  • شته مومی سیب

    • نام علمی:  Eriosoma lanigerum Hausman (Wolly and Gall-making Aphids)

    شته خونی یا مومی سیب در ایران در ابتدا از رشت گزارش گردید. در اکثر نقاط جهان انتشار دارد و در خاورمیانه در تمام طول سال به صورت دخترزائی روی درختان سیب تولید مثل می کند.

    مشخصات ظاهری

    شته مومی سیب

    ماده های تخم گذار بدون بال، به رنگ قرمز، در حدود ۲ میلی متر، هستند. خرطوم این شته خیلی کوچک، ولی کرنیکول قابل رؤیت می باشد. حشرات نر خیلی کوچک در حدود ۱/۵میلی متر و بدون بال هستند. این شته ها به رنگ زرد یا قهوه ای روشن می باشند. در این شته ها کرنیکول و خرطوم به زحمت دیده می شود. بدین ترتیب فقط در ماده های زنده زای در اندونین Sexupar تعدادی بالدار دیده می شود.

    مشخصات زیست شناسی شته

    این شته اگرچه دو میزبانه است، ولی در مناطقی که میزبان اول یافت نشود، در تمام مدت سال روی میزبان دوم زندگی می کند. مراحل جنسى و تخم در این شرایط دیده نمی شود. ولی در شرایط عادی که هر دو میزبان وجود داشته باشد، مانند همه شته های دومیزبانه، مرحله ای از سیکل زندگی خود را روی درختان میوه دانه دار و مراحلی را نیز روی درختان نارون می گذراند.

    در ایران چون این گونه خاص از درختان نارون وجود ندارد، لذا شته ها همیشه بصورت ماده های زنده زا روی میزبان دوم فعالیت می کنند. افراد بالدار مهاجر نیز در بین آنها بوجود می آید. ولی در هر حال فرم زمستانه آن ماده های بی بالی هستند که در زیر خاک روی ریشته درختان بسر می برند.

    این شته در فصل تابستان به صورت لایه ضخیم و سفیدی بر روی تنه، شاخه، برگ، طوقه و ریشه مشاهده می شوند. در زیر این لایه سفید تعداد زیادی شته قرار می گیرند که با فشار دست مایع قرمز رنگی خارج می شود. و به همین دلیل شته خونی نامیده می شود. بر اثر فعالیت این شته و داخل نمودن مواد سمی به داخل گیاه، سلول های مورد حمله رشد زیاد نموده و بافت مزبور سرطانی و متورم می گردد. این شته از ارتفاعات میوه خیز اکثر استان های ایران گزارش شده است.

    بیماری ها

    این شته ها ناقل بیماری قارچی شانگر چندساله (Nectria) از روی درختان سیب گزارش شده اند. این بیماری توسط اسماعیلی در سال ۱۳۵۵ از اطراف کرج جمع آوری و بوسیله کارشناسان آزمایشگاه بیماری های گیاهی مشخص گردیده است.

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    نحوه خسارت شته مومی سیب

    به غیر از سیب، به، انواع گلابی اهلی و وحشی، زالزالک، ازگیل و نیز نارون آمریکائی Ulmus Americana (میزبان اول در آمریکا) حمله می کند. این آفت بصورت توده های سفید رنگ در ماه های بهار و تابستان روی سرشاخه ها و تنه درختان دانه دار بخصوص در اطراف زخم های حاصله از هرس شاخه ها دیده می شوند. این توده ها شامل تعدادی شته های بنفش رنگ و پوشش متراکمی از ترشحات پنبه ای شکل و سفید رنگ است و منظره خاصی به درختان آلوده می دهند. در عین حال این آفت به ریشه و طوقه درختان نیز حمله می کنند.

    در روی ریشه و طوقه خسارت این آفت با ایجاد برآمدگی ها و گال های مخصوص همراه است. این برآمدگی و گال ها روی سرشاخه ها هم دیده می شود. بعضی از واریته های سیب بخصوص ارقام پاکوتاه (East Malling) نسبت به این آفت حساسیت شدید دارند. تراکم این شته ها روی ریشه جریان عادی شیره نباتی را بشدت مختل می کند. و باعث ضعف یا خشک شدن درختان می گردد.

    حداکثر خسارت شته مومی سیب در ماه های خرداد و تیر است. که شته ها به صورت توده ای روی یکدیگر قرار می گیرند. در مرداد و شهریور به علت افزایش درجه حرارت از شدت خسارت آفت کاسته می شود. با کاهش درجه حرارت در ماه های مهر و آبان مجددا جمعیت شته ها افزایش می یابد. در زمستان بعضی از شته ها روی ریشه درختان سیب می گذرانند. عده ای در زیر پوست و سوراخ ها و راهروهایی که حشرات چوبخوار در تنه و شاخه های درخت ایجاد کرده اند، زمستان گذرانی می کنند. این شته میتواند تا ۱۰ نسل در شرایط مساعد داشته باشد.

    کنترل بیولوژیک شته

    شته خونی سیب دارای یک زنبور پارازیت به نام (Aphelinus mali(Hald می باشد. که پس از تخم گذاری در داخل بدن شته، لارو خارج شده از تخم از محتویات داخل بدن شته تغذیه نموده و آنرا مومیائی می کند. در شرایط آب و هوایی اروپا ده نسل از این شته گزارش شده است.

    منبع: کتاب آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    اشتراک‌گذاری

    یک نظر

      1. دکتر فاطمه سکه چی نویسنده پاسخ

        سپاس از شما دوست گرامی خوشحالیم که مطلب مورد توجه شما قرار گرفته است. بله حتما در یک محتوای دیگر به طور کامل به موضوع مبارزه شیمیایی شته مومی سیب می پردازیم.

      2. دکتر فاطمه سکه چی نویسنده پاسخ

        با عرض سلام و وقت بخیر خدمت شما دوست گرامی. به درخواست شما مبنی بر بارگذاری محتوایی در ارتباط با مبارزه شیمیایی با آفت شته مومی سیب، هم اکنون محتوای درخواست شده با عنوان “شته مومی سیب + مبارزه شیمیایی و کنترل بیولوژیکی با آن” در سایت دی مگ بارگذاری شده است. امیدواریم مطلب مورد نظر مورد توجه و رضایت شما واقع شود.

        *دی مگ اولین مجله تخصصی کشاورزی در ایران*

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *