تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳
بیمارگر-زنده-گیاهی

عوامل بیمارگر زنده گیاهی

  • عوامل بیمارگر زنده گیاهی 

    عوامل بیمارگر زنده گیاهی شامل قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها، ویروییدها، فیتوپلاسماها، نماتد ها، گیاهان انگل گلدار می باشند.

    ۱. قارچ ها عوامل بیمارگر زنده گیاهی 

    اغلب بیماری های گیاهی به ویژه محصولات صیفی، جالیز و سبزی در اثر حمله قارچ ها می باشد. قارچ ها موجوداتی فاقد ریشه، ساقه، برگ، کلروفیل و سیستم آوندی هستند.

     برای تأمین مواد مورد نیاز خود از گیاهان دیگر تغذیه می کنند که این تغذیه به دو حالت وجود دارد:

    قارچ ها هم می توانند روی مواد آلی موجود در خاک و هم روی اندام های گیاهی زندگی نمایند که در این موارد ساپروفیت اختیاری و انگل اختیاری به آنها اطلاق می شود.

    برخی نیز مانند عوامل زنگ، سیاهک، سفیدک های داخلی و سطحی فقط روی گیاه زنده می توانند به زندگی خود ادامه دهند که به این نوع عوامل قارچی انگل اجباری گفته می شود. 

    مشخصات قارچ های بیمارگر زنده گیاهی

    •  قارچ ها دارای اندام رویشی متشکل از ریسه یا هیفه که در مجموع به این بدنه میسلیوم گفته می شود.
    • قارچ ها دارای سلول هایی با هسته مشخص یعنی جزو یوکاریوت ها می باشند.
    • در بیشتر قارچ ها هیف دارای دیواره عرضی و برخی فاقد دیواره عرضی می باشند.
    • به وسیله پخش اسپور (هاگ)، جوانه زدن آن و رخنه به داخل بافت میزبان و ایجاد اختلال در اعمال متابولیکی و رشد گیاه، سبب بیماری در گیاه می شوند.
    • برخی قارچ ها نیز به صورت مخمری و یا پلاسمودیوم وجود دارند.
    • اسپور قارچ بوسیله باد، باران، جابجایی اندام های گیاهی و خاک به واسطه انسان و یا جریان هوا در ارتفاعات پخش می شود.
    • نفوذ قارچ ممکن است مستقیما از سطح بافت به وسیله اندام های کیسه ای شکل، میخ رخنه و مکینه (مکنده) و یا از طریق روزنه های گیاه به صورت درون یا بین سلولی انجام گیرد.

    قارچ ممکن است به طور موضعی باعث بیماری سلول یا سلول هایی شود که منجر به لکه برگی یا پوسیدگی در اندام گیاهی می شود و یا ممکن است آوندی باشد که با نفوذ به آوندهای گیاه و ایجاد انسداد در مسیر انتقال آب و مواد غذایی باعث اختلال سراسری یا سیستمیک تحت عنوان پژمردگی و بوته میری گردد.

    قارچ عوامل بیمارگر زنده

    قارچ ها بیمارگر زنده

    ۲. باکتری ها عوامل بیمارگر زنده گیاهی

    •  میکروارگانیسم های تک سلولی بوده که علاوه بر غشاء سیتوپلاسمی دارای دیواره سلولی نیز می باشند.
    • باکتری ها فاقد هسته بوده و مواد ژنتیکی در داخل پروتوپلاسم پراکنده اند و دیواره سلولی آنها دارای پپتیدوگلیکان است.
    • باکتری ها به اشکال مختلف کروی، بیضوی، باسیلی استوانه ای، رشته ای و مارپیچی دیده می شوند.
    • اطراف دیواره سلولی باکتری هایک لایه چسبنده و ژله ای که معمولا از ترکیبات پلی ساکاریدی است را احاطه نموده است. قطر این لایه گاهی از قطر دیواره باکتری بیشتر بوده که در این صورت کپسول نامیده می شود.
    • بیشتر باکتری های بیماریزای گیاهی دارای تاژک به صورت قطبی و یا محیطی در اطراف خود هستند.
    • اکثر باکتری های بیماریزای گیاهی به استثنای جنس Clavibacter بقیه گرم منفی می باشند.
    • باکتری ها معمولا به روش تقسیم دو تایی تکثیر یافته و به سرعت افزایش می یابند.
    • باکتری ها از طریق منافذ طبیعی، زخم ها و یا بوسیله حشرات می توانند وارد گیاه میزبان شوند.

    باکتری عوامل بیمارگر زنده

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    باکتری ها بیمارگر زنده

    ۳. ویروس ها

    ویروس یک نوکلئوپروتئین است که فقط در سلول زنده تکثیر می شود و توانایی ایجاد بیماری را دارد.

    • ویروس های گیاهی هم از نظر شکل و هم از نظر اندازه و هم از لحاظ ساختمان شیمیایی و فیزیکی و شیوه آلوده کنندگی و انتقال متفاوت از سایر بیمارگرهای گیاهی می باشند.
    • بر اساس شکل به ویروس های گرد یا چند وجهی میله ای، باسیلی شکل، رشته ای تقسیم می شوند.
    • به اسیدهای نوکلئیک dsDNA) DNA و ssDNA) و dsRNA ) RNA و ( ssRNA+)، ( ssRNA -) و (ssRNA( RT  تقسیم می شوند. 

    انتقال ویروس ها 

    ویروس ها به طرق مختلف توسط اندام های رویشی گیاه (مانند ریشه ساقه، برگ، غده، ریزوم، ساقه رونده و گرده)، بند پایان ( مانند شته، زنجره، کنه، سن، کک، شپشک، تریپس، سوسک، سفید بالک و ملخ)، نماتدها، قارچ ها و گیاهان انگل گلدار، ادوات باغبانی و کشاورزی و به طریق مکانیکی منتقل می شوند.

    ویروس عوامل بیمارگر زنده

    ویروس

    منبع :

    کتاب بیماری های مهم سبزی، صیفی و جالیز در ایران و مدیریت تلفیقی آنها، انتشارات سروا، ۱۳۹۴

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۴ از ۵

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *