ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی Tomato Double Virus Streak
بیماری اولین بار در سال ۱۸۹۲ از یک گلخانه از نیویورک گزارش شد. علت بیماری به مدت ۳۵ سال مورد بحث بود. تا اینکه در سال ۱۹۲۶ علت بیمـاری مشخص و توسط محققین چندین بار مورد تأیید قرار گرفت. بیماری ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی Tomato Double Virus Streak در نواحی شمال آمریکا شیوع داشته و در بعضی گلخانه ها تا ۹۵ درصد خسارت وارد میکند. ویروس موزائیک توتون و ویروس x سیب زمینی در ایران روی محصولات مختلف وجود دارد.
عامل بیماری ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی
ویروس موزائیک توتون (TMV) به همراه ویروس x سیب زمینی (Tobacco Mosaic virus + Potato Virus X) علایم بیماری را ایجاد میکنند.
عامل بیماری ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی
زیست شناسی و چرخه بیماری
آلودگی اولیه ویروس خارج از مزرعه و گلخانه گوجه فرنگی انتقال می یابد. این ویروس توسط کارگران به طریقه مکانیکی به گیاه گوجه فرنگی منتقل میشود. ویروس دیگر یعنی TMV دارای اثر آلوده کنندگی شدید بوده و بسیار پایدار و تقریباً در تمام مزارع گوجه فرنگی وجود دارد.
علایم بیماری هنگامی ظاهر میشود که هر دو ویروس در گیاه وجود داشته باشند. علایم بیماری ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی Tomato Double Virus Streak یک تا ۱۴ روز بعد از تلقیح در دمای ۱۸/۵ تا ۲۴ درجه سانتیگراد در گوجه فرنگی ظاهر شده و در دمای ۱۳ تا ۱۸ درجه سانتیگراد زودتر از ۳ هفته، علایمی مشاهده نمی گردد. در دمای بالاتر از ۲۶ درجه سانتیگراد به صورت موزائیک خفیف در گوجه فرنگی دیده میشود.
ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی
علایم بیماری ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی
علایم بیماری بندرت تا قبل از مرحله بلوغ گیاه قابل مشاهده است. لکه ها ممکن است بیش از ۲/۵ سانتیمتر طول داشته و به هم بپیوندند. برگها، ساقه و میوه مورد حمله بیماری قرار میگیرد. لکه های روی دمبرگ نیز امکان دارد به قدری توسعه یابند که موجب پژمردگی در این ناحیه گیاه شود. شاخه های آلوده کوچک شده، حالت پژمردگی نشان داده و برگها میپیچند. مشخص ترین علایم بیماری ویروس دوتایی نواری گوجه فرنگی وجود نوارهای بلند قهوه ای روی دمبرگ شاخه و ساقه بزرگ است. لکه های روی میوه نامنظم برجسته و قهوه ای روغنی به نظر میرسند. لکه ها ممکن به هم متصل شده و خشک و ترک بردارند.
مدیریت تلفیقی بیماری (IDM)
- هنگام استفاده از ارقام مقاوم به ویروس موزائیک توتون، باید بوته های آلوده به ویروس x سیب زمینی را از مزرعه خارج نمود.
- عدم کاشت سیب زمینی در مجاورت مزارع گوجه فرنگی
- عدم رفت و آمد کارگران بین مزارع گوجه فرنگی و سیب زمینی و یا لباس خود را عوض کنند.
- استفاده از برخی ارقام مقاوم که به ویروس دوتایی نیز مقاوم هستند.
منبع: کتاب بیماری های مهم صیفی، جالیز و سبزی در ایران، مصطفی درویش‌نیا، علی دهقانی. انتشارات سروا و تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی(تاک)، ۱۳۹۳.
دیدگاهتان را بنویسید