شپشک سپردار شرقی
-
نام علمی : .Aonidiella orientalis Newst
این گونه فقط در نواحی مرکبات خیز جنوب ایران از اهواز تا چابهار دیده می شود و در جیرفت تراکم آن قابل توجه است. در کشورهای دیگر این آفت از عراق (بصره)، عربستان صعودی، هندوستان، سیلان، استرالیا، کوبا و فلوریدا گزارش شده است. در اکثر این مناطق جمعیت آن زیر سطح زیان اقتصادیست و به خوبی به وسیله عوامل طبیعی کنترل کننده اعم از پرداتورها و پارازیت ها از خسارت اقتصادی آن جلوگیری می شود.
لازم به تذکر است که ضمن بازدید از باغ های مرکبات جیرفت بیش از ۸۰ درصد سپردارها در این نواحی پارازیته بودند. احتمالا هیپرپارازیت هایی هم در این منطقه هستند که مانع تأثیر کافی این پارازیت ها در حد کنترل قطعی این آفت می شوند. سپردار شرقی بیشتر در باغاتی که درختان هرس مرتب ندارند و شاخ و برگ آنها انبوه است ایجاد خسارت می کند.
مشخصات ظاهری آفت:
- این حشره از نظر شکل ظاهری به سپردار قهوه ای مرکبات شباهت های بسیاری دارد، طوریکه سابقاً در جنس Chrysomphalus طبقه بندی شده بود.
- سپر حشره ماده گرد، نسبتا ضخیم و برنگ سفید تا قهوهای خیلی روشن دیده می شود. جلد لاروی قهوه ای رنگ است. سپر حشره نر بیضی کشیده و جلد لاروی زرد رنگ و کناریست.
- بدن حشره ماده کامل، نارنجی و تقریبا گرد است ولی در قسمت عقبی، ناحیه شکم فرورفتگی دارد. قسمت سر سینه در سطح پشتی و شکمی بشدت اسکلروتینه است
- بندهای اول، دوم و سوم در قسمت پهلوئی کاملا مشخص و نسبت به سر سینه فرورفتگی نشان می دهند.
- پیجیدیم مثلثی شکل و به سمت خارج بیرون زده است و بدین ترتیب از نظر فرم شکم، تا حدودی شبیه سایر گونه های جنس Aonidiella به نظر میرسد.
- لب های L2، L1 و L3 یا شباهت زیادی به لب های نظیر در (A . aurantii (Mask دارد، ولی انتهای شانه ها و تعداد پارافیزها با گونه مذکور متفاوت است.
- غده شاخکی مخروطی شکل و از سپردار قهوه ای و سپردار قرمز کاملا متمایز است.
بیولوژی آفت:
سپردار شرقی دوستدار شرایط آب و هوائی نیمه گرمسیری و نسبتا خشک است و رطوبت خیلی زیاد را تحمل نمی کند همچنین به درجه حرارت نزدیک به صفر نیز حساس است. به همین دلیل این آفت نمی تواند در شرایط آب و هوائی نواحی شمالی ایران مستقر شود. با وجود این، سپردار شرقی در نواحی جنوبی بیشتر در باغ های انبوه و روی درختانی که هرس منظم در آنها انجام نمی گیرد شدت دارد.
سپردار شرقی در قسمت های داخلی یک درخت و نزدیک سطح زمین مستقر می شود. به همین علت هرس شاخه های نزدیک زمین و تنک کردن شاخه های درخت در تقلیل انبوهی این آفت بسیار مؤثر است. این حشره نیز در زمستان اکثرا بصورت پوره سن ۲ دیده می شود.
حداقل دو گونه از زنبورهای پارازیت یکی Comperiella bifascriata و دیگری .Prospaltella Sp از روی این آفت در نواحی میناب و بندرعباس جمع آوری شده است. در اکثر موارد تعداد سپرهای پارازیته در نواحی مختلف مرکبات خیز جنوب قابل توجه می باشد. به همین علت هر گونه مبارزه شیمیائی بر روی این آفت باید با نهایت دقت و با در نظر گرفتن اثرات منفی آن روی عوامل طبیعی کنترل کننده این حشره انجام پذیرد.
منبع: کتاب درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.
دیدگاهتان را بنویسید