-
نام علمی: .Thaumetopoea solitaria
این آفت یکی از برگخوارهای مهم پسته است که از اغلب نقاط پسته خیز کشور جمع آوری شده است. وجود این آفت از اغلب کشورهای خاورمیانه و هر کجا که درختان پسته وجود دارد گزارش شده است. (پروانه برگخوار خاکستری بزرگ پسته)
مشخصات ظاهری آفت:
- حشره کامل ماده با بال های باز به عرض ۳۵ تا ۴۰ میلیمتر است.
- شاخک ها شانه ای است.
- بال های جلویی خاکستری و در انتهای (Distal) بال جلویی یک خط مورب تیره دیده می شود، که در وسط محو میشود. ثلث ابتدایی بال نیز مزین به پولک های تیره رنگ است. بال های عقبی سفید رنگ به نظر می رسند. انتهای شکم دارای یک دسته موهای متراکم قهوه ای رنگ است.
- حشرات نر کمی کوچکتر و شاخک ها شانه ای دوطرفه است. در حشرات نر لکه تیره در قاعده بال های جلویی مشخص تر است.
- لارو کامل حدود ۲۷ تا ۳۰ میلیمتر طول دارد. رنگ آن زرد متمایل به نارنجی است و دارای سر سیاه رنگ می باشد.
- لاروهای جوان معمولا رنگ روشن تری دارند، پاهای سینه ای قرمز تیره تا سیاه و پاهای دروغی به تعداد پنج جفت و قرمز رنگ است. روی تمام حلقه های بدن به غیر از سینه دوم و سوم در سطح پشتی یک لکه کشیده تیره رنگ دیده میشود. بعلاوه در روی هر حلقه بدن، دو خط تیره و در زیر شکم یک نوار سرتاسری سفید دیده می شود. همچنین در روی هر حلقه بدن چهار بر آمدگی زگیل مانند وجود داد که از آنها دسته موهای طویل و منشعب زرد خارج شده اند.
بیولوژی آفت:
-
دوره تخمریزی:
این حشرات زمستان را بصورت دستجات تخم روی شاخه های پسته بسر می برند. تعداد تخم ها در این دستجات متغیر است و گاهی به ۲۵۰ تا ۳۰۰ عدد می رسد که بصورت لکه های مستطیلی شکل روی شاخه ها بخوبی نمایانند. رنگ این دستجات خاکستری متمایل به قهوه ای است و بیشتر روی شاخه های جوان قرار دارند. تفریخ تخم ها در بهار تقریبا هم زمان و بلافاصله یکی دو روز مصادف با باز شدن برگ ها صورت می گیرد. البته ممکن است دستجات مختلف تخم در تاریخ های متفاوتی باز بشوند.
-
لارو آفت
لاروهای خارج شده از یک دسته تخم، بخصوص در سنین اولیه با هم زندگی می کنند و اغلب در صفوف منظم روی تنه و شاخه درختان حرکت می کنند. در سنین یک و دو، تمام شبانه روز روی شاخه و برگ درختان زندگی می کنند ولی در سنین بعدی که اندامی درشت و چشم گیر دارند، فقط در شب ها فعالند و هنگام روز در داخل حفره های تنه درخت و زیر کلوخه های اطراف تنه استراحت می کنند. در این هنگام از روی برگ های خورده شده که فقط رگبرگ اصلی باقی مانده است، می توان به وجود آفت در کنار طوقه یا داخل حفره و شکاف تنه پی برد. دوره لاروی حدود ۵۰ تا ۶۰ روز است و در این فاصله پنج بار جلد عوض می کنند.
-
شفیره:
لاروها پس از پایان دوره تغذیه در سطح زیر درخت پخش شده و در عمق ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتری خاک تبدیل به شفیره می شوند. شفیره در داخل پیله های قهوه ای رنگ و نازک تشکیل می گردد و حشرات کامل حدود ۲/۵ تا ۳ ماه بعد در اواخر تابستان ظاهر می شوند.
نحوه خسارت:
بعلت زندگی گله ای، معمولا آثار خسارت آفت در روی یک شاخه و در برگ های مجاور هم نسبتا شدید دیده می شود. لاروها در مسیر حرکت خود تار میتنند و لاروهای دیگر از روی این تارها مسیر حرکت خود را مشخص می کنند.
کنترل بیولوژیک آفت:
در سال ۱۳۶۱ از روی لاروهایی که از اطراف قزوین جمع آوری شده بود، تعدادی مگس پارازیت از خانواده Tachinidae جمع آوری گردید. ظاهرا این مگس ها از جنس Exorista و احتمالا گونه .Exorista sorbillans W می باشد. این گونه از روی پروانه های برگخوار بلوط .Leuchoma wiltshirei Call نیز جمع آوری شده است. برای تشخیص قطعی، این نمونه ها تحت بررسی میباشند.
مبارزه با آفت:
اگر در باغات پسته علیه زنجره و پسیل پسته در آخر زمستان عملیات سمپاشی انجام گیرد مقدار زیادی از توده های تخم این آفت از بین می روند و احتیاج به سمپاشی بهاره نیست. گوزاتیون ۲۰ درصد، سوین ۸۵٪ یا امولسیون دو در هزار مالاتیون ۶۰ در مبارزه با این آفت اثر قطعی دارد. اگر عملیات سمپاشی در هنگام غروب یا شب صورت گیرد شدت تاثیر آن به مراتب بیشتر است.
(پروانه برگخوار خاکستری بزرگ پسته)
منبع: کتاب آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.
دیدگاهتان را بنویسید