بی اشتهایی عصبی چیست؟
بی اشتهایی عصبی (Anorexia nervosa) اختلال در خوردن است فرد مبتلا عمداً وزن خود را کاهش می دهد و اغلب حس میکند غذا همه ی زندگی او را در بر گرفته است. کاهش وزن ممکن است شدید باشد و زندگی فرد را با خطر مواجه کند، اما قابل درمان است. درمان معمولاً شامل چندین استراتژی، از جمله درمان روانشناختی، مشاوره تغذیه و یا از طریق دارو می باشد. اجازه دهید با هم نگاهی داشته باشیم به تعریف بی اشتهایی عصبی و همینطور درباره اینکه بی اشتهایی عصبی یا اختلال در خوردن به چه دلیل است هم توضیحاتی ارائه دهیم.
بی اشتهایی عصبی با وزن پایین و غیر طبیعی بدن، ترس شدید از افزایش وزن و درک تحریف شده از وزن مشخص می شود. افراد مبتلا به بی اشتهایی برای کنترل وزن و شکل خود ارزش زیادی قائل هستند و از تلاش های شدید استفاده می کنند که به طور قابل توجهی در زندگی آنها اختلال ایجاد می کند. برای جلوگیری از افزایش وزن یا ادامه کاهش وزن، افراد مبتلا به بی اشتهایی معمولا مقدار غذایی که می خورند را به شدت محدود می کنند.
آنها ممکن است با استفراغ بعد از غذا خوردن یا با استفاده نادرست ملین ها، کمک های رژیمی و دیورتیک ها، کالری دریافتی را کنترل کنند. همچنین ممکن است با ورزش بیش از حد سعی در کاهش وزن داشته باشند. مهم نیست چقدر وزن کم شده است، فرد همچنان از افزایش وزن می ترسد.
بی اشتهایی عصبی یا اختلال در خوردن به چه دلیل است؟
چطور بدانیم به بی اشتهایی عصبی مبتلا هستیم؟
اختلال بی اشتهایی بیماریی است که هر شخصی ممکن است به آن مبتلا شود. این بیماری تا کنون بیشتر در میان زنان شیوع داشته است، اما در سال های اخیر در بین پسران جوان و مردان نیز مشاهده می شود. افراد مبتلا بسیار کم می خورند و می آشامند و همیشه کمبود وزن دارند. گاهی آنقدر وزنشان کم می شود که سلامتی شان به خطر می افتد.
اگر به دو یا چند پرسش زیر پاسخ مثبت دادید ممکن است به بی اشتهایی مبتلا باشید و باید با پزشکتان مشورت کنید:
- آیا به دلیل اینکه بطور ناخوشایندی سیر هستید، احساس بیماری می کنید؟ آیا نگران هستید که نتوانید بر میزان غذایی که میخورید کنترل داشته باشید؟
- آیا اخیرا یا طی سه ماه گذشته بیش از ۶ کیلو کاهش وزن داشته اید؟
- آیا فکر میکنید که غذا همه ی زندگی شما را پر کرده است؟
علایم بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی عصبی مربوط به گرسنگی است. بی اشتهایی همچنین شامل مسائل عاطفی و رفتاری است که شامل درک غیر واقعی از وزن بدن و ترس بسیار شدید از افزایش وزن یا چاق شدن می شود. ممکن است تشخیص علائم و نشانه‌ها دشوار باشد، زیرا وزن کم بدن برای هر فرد متفاوت است و برخی افراد ممکن است بسیار لاغر به نظر نرسند. همچنین، افراد مبتلا به بی اشتهایی، اغلب لاغری و عادات غذایی یا مشکلات جسمی خود را پنهان می کنند.
۱- علایم و نشانه های فیزیکی
علایم و نشانه های فیزیکی بی اشتهایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش شدید وزن یا عدم افزایش وزن مورد انتظار رشد
- ظاهر لاغر
- خستگی
- بیخوابی
- سرگیجه یا غش
- کبود شدن انگشتان دست
- موهایی که نازک می شوند، می شکنند یا می ریزند
- موهای نرم و کرکی که بدن را پوشانده است
- عدم قاعدگی
- یبوست و درد شکم
- پوست خشک یا مایل به زرد
- عدم تحمل سرما
- ریتم قلب نامنظم
- فشار خون پایین
- کم آبی بدن
- تورم بازوها یا پاها
- دندان های فرسوده و پینه روی بند انگشتان ناشی از استفراغ القایی
افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی به طور کلی با وزن بدن پایین غیرطبیعی دست و پنجه نرم می کنند، در حالی که افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولاً وزن طبیعی تا بالاتر از نرمال دارند.
علایم بی اشتهایی عصبی
۲- علایم عاطفی و رفتاری
علایم رفتاری بی اشتهایی ممکن است شامل تلاش برای کاهش وزن با موارد زیر باشد:
- محدودیت شدید دریافت غذا از طریق رژیم غذایی یا روزه داری
- ورزش بیش از حد
- پرخوری و استفراغ خودساخته برای خلاص شدن از غذا، که ممکن است شامل استفاده از ملین‌ها، کمک‌های رژیمی یا محصولات گیاهی باشد.
علایم و نشانه های احساسی و رفتاری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حذف مکرر وعده های غذایی یا امتناع از خوردن
- انکار گرسنگی یا بهانه آوردن برای نخوردن
- خوردن فقط چند غذای خاص، معمولاً غذاهای کم چربی و کالری
- اتخاذ یک وعده غذایی سفت و سخت یا آداب غذا خوردن، مانند تف کردن غذا بعد از جویدن
- عدم تمایل به غذا خوردن در جمع
- دروغ گفتن در مورد اینکه چقدر غذا خورده است
- ترس از افزایش وزن که ممکن است شامل وزن کردن یا اندازه گیری مکرر بدن باشد
- بررسی مکرر در آینه برای عیوب درک شده
- شکایت از چاق بودن یا داشتن قسمت هایی از بدن که چاق هستند
- کناره گیری اجتماعی
- تحریک پذیری
- بیخوابی
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
۳- تصور نادرست در مورد اندازه ی بدن
فرد مبتلا فکر می کند که چاق است، در حالی که بسیار لاغر است. گرچه بیمار به نظر بسیار لاغر و نحیف است، اما پذیرش آن برای خود بیمار بسیار دشوار و گاهی غیر ممکن است. بیمار از افزایش وزن وحشت دارد و با هر روشی که بتواند به شدت از آن دوری می کند.
کاهش وزن عامدانه نشانه ی اصلی این بیماری است. بیمار با امتناع از خوردن غذاهای چرب و هر غذایی وزن کم می کند. فرد مبتلا برای کاهش وزن، خوردن و آشامیدن خود را بسیار محدود میکند، اما در حضور دیگران ادعا می کند که بیش از حد غذا میخورد. ممکن است فرد مبتلا برای لاغر شدن بیشتر، از راه های دیگر مثلا ورزش کردن استفاده کند. گاهی افراد مبتلا خود را وادار به استفراع می کنند، یا از مواد ملین یا داروهای ضداشتها و ادرار آور استفاده می کنند. این نوع بیماران معمولا کمبود وزن حدود ۱۵ درصد دارند.
نشانه های دیگر ابتلا به بی اشتهایی عصبی
- استفراغ عمده بعد از خوردن غذا
- سعی بسیار برای پوشاندن لاغری مثلا استفاده از لباس های گشاد
- دروغ گفتن در مورد میزان واقعی خوردن و آشامیدن فرد مبتلا به بی اشتهایی ممکن است از خوردن دیگران نیز آزرده خاطر شود. این افراد خود را به خوردن غذاهای معینی محدود می کنند و در هر وعده مقدار بسیار کمی غذا میخورند. در بیشتر مواقع احساس سرما می کنند و خواب نامنظم و قدرت تمرکز پایینی دارند.
نشانه های ابتلا به بی اشتهایی عصبی
علل بی اشتهایی عصبی
علت دقیق بی اشتهایی ناشناخته است. مانند بسیاری از بیماری ها، احتمالاً ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانی و محیطی است.
-
بیولوژیکی:
اگرچه هنوز مشخص نیست که کدام ژن ها درگیر هستند، اما ممکن است تغییرات ژنتیکی وجود داشته باشد که برخی افراد را در معرض خطر ابتلا به بی اشتهایی قرار دهد. برخی از افراد ممکن است تمایل ژنتیکی به سمت کمال گرایی، حساسیت و پشتکار داشته باشند.
-
روانشناسی:
برخی از افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی ممکن است ویژگی های شخصیتی وسواسی داشته باشند که باعث می شود با وجود گرسنگی به رژیم های سخت پایبند باشند و غذا را کنار بگذارند. آنها ممکن است تمایل شدیدی به کمال گرایی داشته باشند، که باعث می شود فکر کنند هرگز به اندازه کافی لاغر نیستند. و ممکن است سطح بالایی از اضطراب داشته باشند و برای کاهش آن به خوردن محدود بپردازند.
-
محیطی:
فرهنگ مدرن غربی بر لاغری تاکید دارد. موفقیت و ارزش اغلب با لاغر بودن برابر است. فشار همسالان ممکن است میل به لاغر شدن را به ویژه در بین دختران جوان را تشویق کند.
عوامل خطر بی اشتهایی
بی اشتهایی در دختران و زنان شایع تر است. با این حال، پسران و مردان به طور فزاینده ای دچار اختلالات خوردن شده اند که احتمالاً به فشارهای اجتماعی فزاینده مربوط می شود. بی اشتهایی نیز در بین نوجوانان شایع تر است. با این حال، افراد در هر سنی می توانند به این اختلال خوردن مبتلا شوند، اگرچه در افراد بالای ۴۰ سال نادر است. نوجوانان ممکن است به دلیل تمام تغییراتی که بدن آنها در دوران بلوغ متحمل می شود، بیشتر در معرض خطر باشند. همچنین ممکن است با افزایش فشار همسالان مواجه شوند و نسبت به انتقاد یا حتی اظهارنظرهای غیر معمول در مورد وزن یا شکل بدن حساس تر باشند.
عوارض بی اشتهایی
بی اشتهایی عصبی می تواند عوارض متعددی داشته باشد. در شدیدترین حالت ممکن است کشنده باشد. مرگ ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد، حتی زمانی که فردی به شدت کم وزن نباشد. این ممکن است ناشی از ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی) یا عدم تعادل الکترولیت ها باشد. مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم که تعادل مایعات را در بدن شما حفظ می کنند. سایر عوارض بی اشتهایی عبارتند از:
- کم خونی
- مشکلات قلبی، مانند افتادگی دریچه میترال، ریتم غیر طبیعی قلب یا نارسایی قلبی
- از دست دادن استخوان (پوکی استخوان)، افزایش خطر شکستگی
- از دست دادن عضله
- عدم وجود پریود در زنان
- کاهش تستوسترون
- مشکلات گوارشی، مانند یبوست، نفخ یا حالت تهوع
- ناهنجاری های الکترولیت، مانند پایین بودن پتاسیم، سدیم و کلرید خون
- مشکلات کلیوی: اگر فرد مبتلا به بی اشتهایی به شدت دچار سوءتغذیه شود، همه اعضای بدن از جمله مغز، قلب و کلیه ها ممکن است آسیب ببینند. این آسیب ممکن است به طور کامل قابل برگشت نباشد، حتی زمانی که بی اشتهایی تحت کنترل باشد.
علاوه بر انبوه عوارض جسمی، افراد مبتلا به بی اشتهایی معمولاً دارای سایر اختلالات سلامت روان نیز هستند. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی
- اختلالات شخصیتی
- اختلالات وسواس اجباری
- سوء مصرف الکل و مواد
- آسیب به خود مانند افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی
راه های جلوگیری از بی اشتهایی عصبی
هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از بی اشتهایی عصبی وجود ندارد. پزشکان مراقبت های اولیه (اطفال، پزشک خانواده و متخصص داخلی) ممکن است در موقعیت خوبی برای شناسایی شاخص های اولیه بی اشتهایی و جلوگیری از پیشرفت بیماری کامل باشند. به عنوان مثال، آنها می توانند سوالاتی در مورد عادات غذایی و رضایت از ظاهر در طول قرار ملاقات های معمول پزشکی بپرسند.
اگر متوجه شدید که یکی از اعضای خانواده یا دوستی اعتماد به نفس پایین، عادات شدید رژیم غذایی و نارضایتی از ظاهر دارد، در مورد این مسائل با او صحبت کنید. اگرچه ممکن است نتوانید از ایجاد یک اختلال خوردن جلوگیری کنید، می توانید در مورد بهبود رفتار یا گزینه های درمانی صحبت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
متأسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به بی اشتهایی، حداقل در ابتدا به درمان نیاز ندارند. تمایل آنها به لاغر ماندن بر نگرانی در مورد سلامتی آنها غلبه می کند. اگر عزیزی دارید که نگران آن هستید، از او بخواهید که با پزشک صحبت کند و یا چنانچه هر یک از مشکلات ذکر شده در بالا را تجربه می کنید، یا اگر فکر می کنید ممکن است اختلال خوردن داشته باشید، کمک بگیرید. همچنین اگر بی اشتهایی خود را از نزدیکانتان پنهان می کنید، سعی کنید فردی را پیدا کنید که به او اعتماد دارید تا در مورد آنچه در حال رخ دادن است صحبت کنید.
سخن آخر
بی اشتهایی واقعاً مربوط به غذا نیست. این یک راه بسیار ناسالم و گاهی تهدید کننده زندگی است که سعی کنید با مشکلات عاطفی کنار بیایید. هنگامی که شما بی اشتهایی دارید، اغلب لاغری را با ارزش خود یکی می دانید. بی اشتهایی مانند سایر اختلالات خوردن، می تواند زندگی شما را تحت الشعاع قرار دهد و غلبه بر آن بسیار دشوار است. اما با درمان، می توانید درک بهتری از شخصیت خود به دست آورید، به عادات غذایی سالم تر برگردید و برخی از عوارض جدی بی اشتهایی را معکوس کنید.
دیدگاهتان را بنویسید