تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳
بیماری خال سیاه یا آنتراکنوز گوجه فرنگی

بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

  • بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    عامل بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    عامل بیماری آنتراکنوز، پوسیدگی میوه، خال سیاه گوجه فرنگیAnthracnose fruit (Ripe rot)of tomato قارچ Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes می باشد. چندین گونه از جنسColletotrichum شامل  Colletotrichum coccodes (Wallr) Hughes، C. dematium، c. gloeosporioides  به عنوان عامل بیماری گزارش گردیده که علایم آنتراکنوز ایجاد می کند ولی گونه C. coccodes مهم ترین عامل بوده و این گونه را در ایران بیماری خال سیاه گوجه فرنگی می دانند.

    تاریخچه بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    قارچ عامل بیماری آنتراکنوز گوجه فرنگی اولین بار در سال ۱۷۸۹ توسط ساکاردو شرح داده شد. سپس در ایالات متحده آمریکا و از فرانسه گزارش گردید.

    آنتراکنوز یکی از بیماری های مهم گوجه فرنگی در مناطق مرطوب است که اگر با بیماری مبارزه نشود ممکن است در بعضی موارد تا ۷۰ درصد خسارت وارد سازد. این قارچ علاوه بر گوجه فرنگی سایر گیاهان خانواده بادنجانیان از جمله فلفل و بادنجان، خانواده کدوئیان و بقولات را نیز مورد حمله قرار می دهد. همچنین سبزی هایی از قبیل کلم، کاهو، کرفس و خردل نیز توسط عامل این بیماری مورد حمله قرار می گیرند. این قارچ یکی از عوامل خشکیدگی گوجه فرنگی در منطقه ورامین بوده و ان را تحت نام بیماری خال سیاه گزارش کردند.

    تاریخچه بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    تاریخچه بیماری آنتراکنوز یا خال سیاه گوجه فرنگی

    علایم بیماری

    علایم بیماری روی میوه های رسیده یا خیلی رسیده ظاهر می شود. لکه های روی میوه دایره ای شکل و کمی فرو رفته بوده و کم و بیش توسعه یافته و قطر آن به ۱/۵ سانتی متر می رسد. لایه زیر پوست ممکن است سفید رنگ، خشک و بافت مرکزی لکه ها به رنگ سیاه دیده شوند.

    • در شرایط مرطوب اسپورهای فراوان به صورت توده نازک آسروول در سطح لکه ها به وجود می آید.
    • موقعی که لکه ها مرطوب شوند توده اسپور نرم شده و به آسانی از لکه جدا شده و در مزرعه پخش می شوند.
    • قارچ های ثانویه ممکن است روی لکه رشد نموده و سبب پوسیدگی شدید میوه گردند.
    • گاهی در سطح میوه های سبز نیز لکه های قهوه ای ناشی از قارچ عامل بیماری دیده می شوند.
    • این قارچ به برگ و ساقه گوجه فرنگی نیز حمله می کند.

    در هنگامی که قارچ عامل بیماری به اندازه کافی در اطراف ریشه وجود داشته باشد ریشه ها مورد حمله قرار می گیرند و موقعی که بذور گوجه فرنگی جوانه می زنند قارچ سبب ایجاد لکه های قهوه ای روی کلیوپتیل می کند در حالی که عامل بیماری به ریشه حمله می کند بیماری خال سیاه نامیده می شود و این به علت ایجاد سختینه های کوچک سیاه روی ریشه ها بوده که با چشم غیر مسلح نیز دیده می شوند. در منطقه ورامین پوست اندازی ریشه و مرگ ریشه های فرعی در بوته های آلوده از علایم اصلی بیماری گزارش شده است.

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    زیست شناسی و چرخه بیماری

    قارچ عامل بیماری خال سیاه گوجه فرنگی یا آنتراکنوز ممکن است به وسیله بذر به نقاط دیگر گسترش باید و توسط سختینه در بقایای گیاهی مانند ریشه، ساقه و پوست میوه زمستان گذرانی کرده و می تواند سال ها در خاک باقی بماند.

    • در خاک هایی که دائما گوجه فرنگی و سیب زمینی کشت می شوند جمعیت سختینه افزایش یافته.
    • اگر گیاهان غیر میزبان و غیر حساس به بیماری کاشته شوند جمعیت آنها کاهش می یابد.
    • سخنینه های زمستانگذران در ابتدای فصل مساعد جوانه زده و تولید هیف نموده و به داخل بافت ریشه و یا میوه های موجود در سطح خاک نفوذ می کند و آلودگی اولیه را به وجود می آورد و ممکن است تولید آسروول کرده و کنیدیوم های زیادی تولید نماید.
    • کنیدیوم های قارچ خمیده، دارای دیواره نازک بوده و به آسانی بخش می شوند.
    • می توانند در خلال فصل ۳-۴ هفته زنده بمانند.
    • در هوای خشک که خشکی بیشتر از ۴ هفته دوام یابد از بین می روند.
    • کنیدیوم ها بعد از جوانه زنی، تولید هیف نموده.
    • برای نفوذ به داخل بافت برگ و میوه آپروسوریوم تولید می کنند.
    زیست شناسی وچرخه بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    چرخه بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    • لکه ها با رسیدن میوه ظاهرمی شوند.
    • عامل بیماری هنگام جوان بودن گیاه گوجه فرنگی به کندی رشد کرده است.
    • هنگام گلدهی به شدت رشد کرده و گسترش می یابد.

    مدیریت بیماری خال سیاه گوجه فرنگی

    1.  تهیه بذور از میوه های عاری از بیماری
    2. ضد عفونی خاک به خصوص خاک خزانه به وسیله سموم تدخینی مانند کلروپیکرین و متام سدیم.
    3.  تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان و غیر حساس.
    4.  ضد عفونی خاک هر ۳ یا ۴ سال یکبار در کنترل خال سیاه ریشه بسیار مؤثر است.
    5.  در مناطقی که این بیماری شایع است حداقل ۳ سال نباید گوجه فرنگی و یا سایر گیاهان حساس به بیماری مانند کلم، کاهو، کرفس و خردل کاسته شود.
    6. اجتناب از آبیاری بارانی هنگام شیوع بیماری.
    7. سمپاشی با قارچکش کلروتالونیل به محض ظهور اولین علایم بیماری روی میوه.
    8. تذکر باقیمانده سموم مانکوزب و مانب برای انسان خطرناک بوده و باید حداقل در مورد سبزیجات از مصرف آنها جدا خودداری نمود.

    منبع: کتاب بیماری های مهم سبزی، صیفی و جالیز در ایران و مدیریت تلفیقی آنها، انتشارات سروا، ۱۳۹۴

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    اشتراک‌گذاری

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *