بیماری گیاه دارویی سیر
۱. بیماری شانکر غده گیاه دارویی سیر
علائم بیماری
شانکر غده از مهمترین بیماری گیاه دارویی سیر در استان همدان می باشد. حالت کلروز و خمیدگی از نوک برگ شروع شده و به سمت پایین پیشروی می کند. علائم بیماری به صورت پوسیدگی و زخم های سیاه رنگ در ناحیه ساقه، غده و ریشه ها نیز ظاهر می شود. اندازه زخم های روی ساقه و غده بین ۳-۶ میلی متر متغیر است.
عامل بیماری
قارچ Embellisia allii عامل بیماری می باشد. پر گنه این قارچ روی محیط PDA قهوه ای رنگ و میسلیوم های قارچ معمولا تیره رنگ است. کنیدیوفورها ساده، کوتاه و به ندرت منشعب هستند. عرض کنیدیوفورها بین ۷-۵ میکرومتر و طول آنها بین ۵۰-۳۰ میکرومتر است. روی کنیدیوفورها منافذی وجود دارد که محل های خروج کنیدی ها می باشند. کنیدی ها غیر زنجیری، انتهای آنها گرد و فاقد زائده انتهایی می باشد. کنیدی ها ابتدا کروی و بعد به حالت استوانه ای کوتاه تا تخم مرغی شکل در می آیند معمولا قهوه ای رنگ و دارای دیواره عرضی هستند. نحوه جوانه زنی آنها به صورت یک قطبی یا دو قطبی می باشد و یک یا دو لوله تندشی از هر کنیدی به حالت عادی خارج می شود.
شانکر غده سیر
۲. زنگ گیاه دارویی سیر
زنگ سیر بیماری مهم و اقتصادی سیر در منطقه خوزستان است. این بیماری از سیر در استان های حاشیه دریای خزر گزارش
شده است.
علائم بیماری
در روی برگ و ساقه ابتدا جوش های نارنجی رنگ تشکیل می شود که مربوط به مرحله اوردیوم زنگ است. در این مرحله اسپورهای یک سلولی نازک به فراوانی تشکیل می شود که معمولا توسط باد منتشر شده و سبب گسترش بیماری می گردد. در اواخر فصل رشد زنگ به مرحله بلوغ رسیده و تایوم ها تشکیل می شوند. تاول ها به رنگ سیاه یا تیره تغییر می یابند. در این مرحله اسپورهای دو سلولی با دیواره ضخیم (تلیوسپور) تشکیل می شود.
عامل بیماری
قارچ Puccinics allii عامل بیماری می باشد. تلیوسپورها می توانند در فصول غیر زراعی در خاک و بقایای آلوده گیاهی بقای خود را حفظ کند. چنانچه سیر تحت استرس خشکی یا آب اضافی قرار گیرد یا در اثر مصرف بی رویه کودهای نیتروژنه متراکم گردند به بیماری زنگ حساس می شوند.
مبارزه: کشت ارقام مقاوم، رعایت تناوب زراعی، زهکشی مزرعه، استفاده از کودهای مناسب در کاهش خسارت مؤثر است. سمپاشی بوته ها با قارچ کش های پلانت واکس و مانکوزب در زمانی که بوته ها دچار آلودگی شدید نشده باشند در کنترل این بیماری نقش مثبت دارد.
زنگ سیر
٣. پوسیدگی فوزاریومی قاعده سیر
علائم بیماری
پوسیدگی قبل از ظهور گیاهچه ها، پوسیدگی ساقه و برگ های ذخیره ساز در طول فصل زراعی و پوسیدگی بعد از برداشت در انبار از علائم این بیماری است.
عامل بیماری
Fusarium culmorum است. این قارچ میکرو کنیدی تولید نمی کند. ماکرو کنیدی ها با دیواره های عرضی مشخص و دیواره سلولی ضخیم هستند و در سطح پشتی و شکمی انحنا دارند. شکل ماکرو کنیدی این گونه در مقایسه با سایر گونه های جنس فوزاریوم از شاخص ترین صفات است. سلول قاعده ماکرو کنیدی ها متفاوت است. کلامید وسپورها به تعداد فراوان تشکیل می شوند و ممکن است منفرد با زنجیری و یا توده ای باشند. در محیط کشت PDA رشد میسلیوم متراکم، سفید یا زرد متمایل به خرمایی است. با گذشت زمان بالشتک های اسپوری (اسپوردوکیوم) نارنجی تا قرمز مایل به قهوه ای رنگ در محیط کشت ظاهر می شود.
مبارزه
عامل بیماری علاوه بر انتقال از طریق بذر ممکن است از طریق خاک آلوده یا بقایای آلوده گیاهی های به مزرعه دیگر منتقل شود. قارچ کش بنومیل که برای کنترل پوسیدگی سیرچه های سیر در اثر Penicillium استفاده می شود بر پوسیدگی فوزاریومی قاعده سیر نیز مؤثر است.
صرف نظر از اینکه منبع آلودگی خاک یا سیر چه باشد اما بنومیل به عنوان قارچ کش خاص برای کنترل فوزاریوم به ثبت نرسیده
است و شواهد فراوانی در تولید نژادهای فوزاریوم مقاوم به این قارچ کش وجود دارد. چون نژادهای F. culmorum قادر به آلوده کردن غلات نیز هستند، پرهیز از کاشت غلات در زمینی که سیر کاشته شده است می تواند بروز بیماری را کاهش دهد.
خواص گیاه دارویی سیر را هم بدانیم تا سلامت باشیم.
منبع :
کتاب بیماری های مهم گیاهان دارویی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ۱۳۸۹
دیدگاهتان را بنویسید