با مهم ترین آفات درختان زیتون آشنا شوید

خوشبختانه در ایران آفات و امراض خطرناکی که در سایر کشورهای زیتونکار جهان وجود دارند و هر ساله موجب هزینه های زیاد جهت کنترل و مبارزه شیمیایی با آنها می شوند، وجود ندارد یا هنوز وارد ایران نشده اند.

مهم ترین آفات در ایران که خسارت زیادی به بار می آورد، عبارتند از:

شپشک سیاه زیتون Saissetia olea bern
پسیل یا عسلک زیتون Euphyllura olivina casta
مگس زیتون Bactrocera oleae
سپردار بنفش زیتون Parlatoria olea clor

شپشک سیاه زیتون:

نام علمی: Saissetia oleae

یکی از مهم ترین آفات درختان زیتون ایران است. این آفت هم اکنون در بیشتر مناطق زیتون کاری بومی شده است و علاوه بر زیتون میزبانهای دیگری مانند بادام، سیب، زردآلو، انجیر، انگور، گریپ فروت، پرتقال، خرما، آلو و رزها دارد، اما خسارات اقتصادی آن تنها به زیتون و مرکبات وارد می شود.

زیست شناسی حشره:

حشرات ماده در اوایل زندگی قهوه ای و با افزایش سن سیاه می شوند. بر روی پشت این حشرات برجستگی H مانند دیده میشود. هر حشره ماده ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ تخم میگذارد. پس از خروج پوره ها از تخم ها، برای یافتن جایی مناسب برای تغذیه شروع به خزیدن کرده و تا فروبردن اندام های دهانی خود در بافت های گیاه و شروع به تغذیه ممکن است هفت روز به طول انجامد و بعد از دو مرحله پوست اندازی، حشره بالغ بیرون می آید.

زمستان گذرانی شپشک سیاه به صورت پوره سن دوم و سوم است. رشد و نمو آن در اوایل بهار می باشد. تخم گذاری در اوایل اردیبهشت و ظهور اولین پوره ها در اوایل مرداد ماه دیده می شود. شپشک سیاه در مناطق شمالی یک نسل دارد اما گاهی از نسل دوم هم دیده شده اند.

نحوه خسارت:

شپشک سیاه با فروبردن اندام های دهانی خود در بافت های گیاه شیره گیاهی را می مکد که موجب کاهش جوانه های میوهده میشود. همچنین باعث ریزش برگ ها و خشکیدن شاخه های کوچک می شود و در نهایت موجب کاهش محصول سال بعد میشود. خسارت غیرمستقیم این حشره وجود عسلک های چسبنده ای است که از دهان حشره بر روی میوه ها ریخته می شود و کیفیت آنها را کاهش می دهد. همچنین قارچ ها بر روی عسلک ها رشد کرده و موجب اختلال در فتوسنتر و تنفس می شوند.

نحوه مبارزه با آفت:

کنترل زراعی:

شرایط محیطی اثر قابل توجهی بر روی جمعیت شپشک سیاه دارد آب و هوای گرم و خشک عموما حشره سن ۱ این آفت را از بین می برد و در مقابل شرایط مطلوب و خنک باعث افزایش جمعیت آن می شود، هرس منظم درخت، شپشک ها را در معرض آفتاب قرار داده و باعث افزایش مرگ و میر آنها می شود. بهترین مبارزه زراعی، تربیت درخت به صورت تاج باز است. روش آبیاری و مدیریت کف باغ نیز باعث تغییر شرایط محیطی و در نتیجه تغییر شدت شیوع آفت میشود.

کنترل بیولوژیک:

کفشدوزک .Hyperaspis sp از پوره های جوان این حشره تغذیه می کند و جمعیت را به طور طبیعی کاهش می دهند.

مبارزه شیمیایی:

روغن پاشی زمستانی موجب کاهش آلودگی می شود اما در آلودگی های شدید استفاده از حشره کش های شیمیایی لازم است حشره کش ها فقط در سنین ۱ و ۲ مؤثرند، سمپاشی بعد از برداشت نیز مؤثر است.

جشنواره پاییزه

جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع

همین الآن خرید کنید

۲- پسیل یا عسلک زیتون

نام علمی: Euphyllura olivina Casta

جمعیت این آفت در سال های اخیر رو به افزایش است. حشره ای است نارنجی رنگ که زمستان را روی درخت میگذراند. اول بهار تخم گذاری می کند. تخم ها پس از ۱۲ تا ۱۴ روز تفریخ شده در اطراف خود تارهای سفید مومی پنبه مانندی ترشح می کنند تا آنها را از عوامل محیطی نامناسب محفوظ نگهدارد. لاروها بلافاصله شروع به تغذیه از قسمت های لطیف شاخه ها می نماید که در نهایت موجب خشک شدن و ریزش گل ها و سبب کاهش محصول می گردند. مبارزه شیمیایی با سموم فسفره، در فروردین ماه انجام می گیرد.

۳- مگس زیتون Bactroceae oleae

لارو مگس زیتون با تغذیه از گوشت میوه باعث ریزش میوه ها قبل از برداشت، کاهش کیفیت روغن زیتون و ورود قارچ های پاتوژن از محل سوراخ ورودی لاروها به داخل می شود. همچنین این آفت موجب انتقال باکتری مولد گال زیتون است. این آفت بصورت قرنطینه داخلی بوده ولی متاسفانه در سال های اخیر در اکثر استان های زیتون خیز کشور مشاهده گردیده و خسارت قابل توجهی به باغداران وارد شده است.

برای مبارزه با حشرات بالغ از ترکیبات صانع کننده آمونیاک مانند محلول یک درصد پروتئین هیدرولیزات و ترکیب با سموم فسفره آلی یا پیرتروئیدها به عنوان طعمه مسموم در ردیف های متناوبی از باغ یا درختان استفاده می شود. سمپاشی علیه لاروها با استفاده از حشره کش های سیستمیک مانند دیمتوات با آستانه خسارت ۵ الی ۱۵ درصد آلودگی صورت می پذیرد که این روش امروزه به علت وجود بقایای سم در میوه زیتون و تاثیرات منفی آن روی حشرات مفید کمتر صورت پذیرد.