تاریخ :۹ فروردین ۱۴۰۳
پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی Fusarium Wilt of Tomato

پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی Fusarium Wilt of Tomato

  • پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی Fusarium Wilt of Tomato

    در این مقاله از دی مگ به معرفی کامل یکی از بیماری های شایع گوجه فرنگی به نام پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی Fusarium Wilt of Tomato، تاریخچه و اهمیت بیماری و انتشار آن، علایم بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی و زیست شناسی آن و در نهایت مدیریت تلفیقی این بیماری می پردازیم.

    تاریخچه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی، اهمیت بیماری و انتشار آن

    بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی، عامل بیماری قارچ Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici، در مناطقی که گوجه فرنگی به مقدار زیاد کشت میشود وجود داشته و در مناطق گرمسیر و خاکهای گرم و شنی مناطق سردسیر بیشتر خسارت می زند. این بیماری یکی از شایعترین و مخرب ترین بیماریهای گوجه فرنگی در اکثر مناطق کشت این محصول در کشور به ویژه ورامین، خوزستان بوشهر آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اصفهان است.

    یکی از بیماریهای مهم گوجه فرنگی در منطقه ورامین در سال های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷ بوده و میانگین درصد بیماری حدود ۲۷/۳ درصد گزارش شده است. خسارت وارده از این بیماری به صورت پژمردگی، زوال، کوتولگی و نهایتا مرگ گیاه است که گاهی مزارع آلوده غیر قابل برداشت می شوند.

    تاریخچه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی، اهمیت بیماری و انتشار آن

    تاریخچه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی، اهمیت بیماری و انتشار آن

    علایم بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

    1. اولین نشانه های بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی به صورت روشن شدن رگبرگها و برگچه های جوان و به دنبال آن پیچیدگی یا خمیدگی دمبرگ بطرف پایین در برگهای مسن است. عامل بیماری در تمام مراحل رشد به گیاه حمله میکند. وقتی گیاهچه ها آلوده می شوند، معمولاً بعد از ظهور اولین علایم بیماری، پژمرده و سپس میمیرند. گیاهان مسن چنانچه آلودگی شدید داشته باشند، ممکن است پژمرده شده و از بین بروند.
    2. گاهی در این گونه بوته ها در ناحیه طوقه گال هایی ایجاد و از این گال ها ریشه های نابجا تولید می شود. تا زمانیکه گیاه زنده است، میسلیوم قارچ و سایر اندام های باردهی قارچ در سطح خارجی گیاه دیده نمیشوند. ولی بعد از مرگ بوته ها در هوای مرطوب اندام های باردهی قارچ به صورت لایه صورتی کمرنگ تا بنفش روی آنها دیده میشوند.
    3. گاهی نیز میوه ها آلوده شده و سپس پوسیده شده و میریزند. همچنین ریشه های آلوده شده، می پوسند و از بین میروند. در مقطع عرضی از قسمت ابتدای ساقه، حلقه قهوه ای رنگی در ناحیه آوندی مشاهده شده که بسته به شدت آلودگی به طرف بالا پیشرفت میکند.
    4. به طور کلی روشن شدن رگبرگها، اپی ناستی برگها، کوتولگی گیاه، زرد شدن برگهای پایینی، پژمردگی برگها و ساقه های جوان، ایجاد ریشه های نابجا، نکروز شدن حاشیه برگهای باقیمانده، و نهایتاً مرگ گیاه از علایم معمول و بارز بیماری است.

    نکته: قارچ Fatsarium oxysporum در سیب زمینی نیز پژمردگی آوندی ایجاد میکند.

    علایم بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

    علایم بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

    زیست شناسی و چرخه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

    • قارچ عامل بیماری بصورت دو نوع اسپور (ماکرو و میکرو کنیدیوم) کلامیدوسپور و یا میسلیوم زمستان گذرانی میکند.
    • انتشار آن در مسافتهای کوتاه بوسیله آب و یا ابزار آلوده مزرعه صورت میگیرد. درحالیکه در مسافتهای دورتر بوسیله اندامهای آلوده و یا خاک همراه آنها صورت میگیرد. معمولا ناحیه ای که آلوده به فوزاریوم میشود، برای همیشه آلوده باقی میماند.

    چرخه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی Fusarium Wilt of Tomato

    • زمانیکه گیاه سالم در خاک آلوده کاشته میشود، لوله تندش اسپور و یا میسلیوم از انتهای ریشه بطور مستقیم و یا از راه زخم و یا از محل ریشه های جانبی به درون ریشه نفوذ میکند. میسلیوم از میان لایه پوست ریشه پیشروی نموده و وقتی به آوندها رسید وارد آوندچوبی شده و میسلیوم ها به طرف بالا و به سمت ساقه و قسمتهای انتهایی گیاه حرکت میکنند.
    • زمانیکه میسلیوم در آوندهای گیاه وجود دارد، تولید کنیدی بر میکرو و ماکرو کنیدیوم میکند. این اسپورها جدا شده و توسط جریان شیره گیاهی به سمت بالا حرکت میکنند. هر کجا که حرکت میکروکنیدیومها متوقف شود، جوانه زده و میسلیوم به دیواره بالایی آوند نفوذ کرده و تعداد دیگری میکروکنیدیوم در آوند بعدی بوجود می آورد.
    • میسلیوم ها به طور جانبی در آوندهای مجاور نفوذ کرده و از آنجا به لایه چوبی وارد میشوند. پدیده انسداد آوندها بوسیله میسلیوم اسپور صمغ و سایر مواد و یا فرو ریختن آوندها بوسیله سلولهای پارانشیم مجاور صورت میگیرد. اسپورها ممکن است بوسیله باد آب و غیره به گیاهان و یا منطقه جدید منتشر شوند.
    • همچنین قارچ ممکن است میوه را نیز آلوده کند و به درون بذر نفوذ نموده و آن را آلوده سازد. معمولاً آلودگی میوه و بذر گیاه در رطوبت بالا و درجه حرارت پایین شرایط مناسب رشد و محصول خوب دیده میشود.
    • میوه های آلوده پوسیده شده و می ریزند و چنانچه برداشت شوند، بذر آلوده سبک بوده و به آسانی میتوان آن را از بذور سالم جدا نمود.
    • قارچ عامل بیماری قادر است انسداد آوندی و همچنین پوسیدگی ریشه و طوقه و اندامهای زیر زمینی را ایجاد نماید.
    چرخه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

    چرخه بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی

    مدیریت تلفیقی بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی (IDM)

    ۱ – مهمترین راه عملی در کنترل بیماری استفاده از واریته های مقاوم گوجه فرنگی است.

    ۲- استفاده از بذر سالم و نشاء سالم و عاری از آلودگی و بدون سابقه آلودگی.

    ۳- ضد عفونی بذور مشکوک با استفاده از آب گرم و یا قارچکش قبل از کاشت.

    ۴- رعایت تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان

    جشنواره پاییزه
    جشنواره فروش بذر های خاص و کمیاب با بیش از ۱۲۰۰ رقم تنوع
    همین الآن خرید کنید

    ۵- ضدعفونی خاک خزانه با استفاده از مواد شیمیایی مانند کلروپیکرین ایپرودیون + کاربندازیم و یا استفاده از گرمای خورشید یا روش آفتابدهی خاک با استفاده از پوشش ورقه های پلاستیک شفاف به مدت ۷۲ ساعت.

    مدیریت تلفیقی بیماری (IDM)

    مدیریت تلفیقی بیماری (IDM)

    ۶- استفاده از عوامل مهار زیستی (هم ستیزها) مانند گونه های غیربیماریزای :

    • Fusarium
    • P. aurofaciens
    • Pseudomonas fluorescens
    • Gliocladium
    • Trichoderma
    • Burkholdera cepcia

    ۷- اخیراً نشان داده شده که اسپور پاشی قارچ آمیست Phytophthora cryptogea موجب کاهش آلودگی سیستمیک و مقاومت گیاه گوجه فرنگی میشود. اگرچه هنوز آزمایشات مزرعه ای آن کارایی قابل انتظاری نداشته است.

    ۸- تنظیم اسیدیته یا pH خاک به طوریکه اگر خاک اسیدی است، با افزودن آهک میزان اسیدی بودن آن کاهش داده شود.

    ۹- سم تیوفانات متیل برای گوجه فرنگی
    ۱۰- سم مانکوزب برای گوجه فرنگی

    منبع: کتاب بیماری های مهم صیفی، جالیز و سبزی در ایران، مصطفی درویش‌نیا، علی دهقانی. انتشارات سروا و تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی(تاک)، ۱۳۹۳٫

    امتیاز شما به این مقاله چقدره؟

    میانگین امتیازات ۵ از ۵

    اشتراک‌گذاری

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *