نام علمی: Pseudococcus citri Risso
این گونه نیز بسیار پلی فاژ است ولی باید توجه داشت همه گیاهانی که حشره ماده روی آنها تخم می گذارد، لزوما میزبان این آفت نمی باشند. این آفت نیز علاوه بر نواحی نیمه گرمسیری در نواحی معتدله، به خصوص در گلخانه ها نیز دیده می شود.
-
مهمترین گیاهانی که مورد حمله این آفت قرار می گیرند عبارتند از:
- انواع مرکبات
- انجیر
- انگور
- توت
- زیتون
- به ژاپنی
- بید
- گیاهان خانواده کدوئیان
- سیب زمینی
مشخصات ظاهری:
- حشرات ماده کامل، بیضی شکل تاحدودی کشیده و بطول ۲/۵ تا ۵ میلیمتر و پوشیده از ذرات سفید مومی می باشند. فقط در محل اتصال بندها رنگ زرد بدن دیده می شود.
- اطراف بدن را ۱۷ جفت زائده انگشت مانند کوتاه و به فواصل مساوی فرا گرفته است. فقط یک جفت از آنها که در انتهای شکم قرار گرفته بلندتر است.
- در صفحه آنال (Anal lobe) طرز استقرار موهای حسی و منافذ ترشح مواد مومی وضع کاملا مشخصی دارد که برای تشخیص بکار می رود.
- حشرات نر به رنگ قهوه ای متمایل به زرد، شاخک ده مفصلی و مودار است.
- شکم استوانه ای و دارای دو رشته بلند دمی است که طول آنها باندازه طول بدن است.
- تخم ها بیضوی و کشیده و برنگ زرد کاهی است.
- لاروهای سن اول به رنگ قهوه ای متمایل به زرد، بیضی شکل و کمی در قسمت جلو باریک تر هستند.
- شاخک ها ۶ حلقه ای است.
مشخصات بیولوژی:
در شرایط آب و هوائی مساعد این حشره در هر زمان به حالات مختلف اعم از تخم، پوره، و حشره کامل دیده می شوند. ولی در شرایط سرد، زمستان را به صورت ماده نابالغ در زیر پوستک ها و پناهگاه های دیگر به سر می برد. تخم ریزی در بهار پس از تغدیه آغاز می شود. تخم ها در داخل کیسه پنبه ای شکل و به تعداد ۲۰۰ تا ۳۰۰ عدد می باشد. اغلب توده ای از این کیسه های تخم همراه با خود حشرات در زیر پوستک ها و تقاطع شاخه ها و حتی زیر برگ ها مشاهده می شوند.
لاروها پس از خروج از تخم یکی دو روز در داخل کیسه تخم باقی مانده و پس از آن خارج می شوند و در سطح شاخه و برگ درختان میزبان پراکنده می گردند. پوره های نر و ماده تا آخر سن دوم پورگی قابل تشخیص نیستند. ولی بعد از آن پوره های نر به رنگ قهوه ای تیره در می آیند. برای خود پیلهای سفید رنگ از ترشحات مومی می سازند و به تدریج نیز آثار بال در آنها ظاهر می شود.
فعالیت این آفت نیز با ترشح فراوان عسلک همراه است و در اثر تراکم این آفت بر روی درختان مرکبات میوه ها به شدت میریزند. این آفت نیز قادر است در شرایط مساعد تا چهار نسل ایجاد کند. این شپشک با تغذیه از شیره بعضی از گیاهان زینتی علاوه بر ایجاد ضعف و کاهش رشد میزبان های خود زیبایی و طراوت آنها را که در ایجاد فضای بستر از اهداف اصلی می باشد شدیدا تحت تأثیر قرار می دهد.
کنترل بیولوژیک:
کفشدوزک .Cryptolaemus montrouzieri Muls یک شکارگر چندخوار است که جهت کنترل شپشک های آرد آلود در باغ ها و گلخانه ها استفاده می شود و حشرات کامل و لاروها با تغذیه از تخم، پوره و حشره کامل شپشک آرد آلود مرکبات در کاهش جمعیت آنها اثر قابل توجه دارد. این کفشدوزک در اصل بومی استرالیا می باشد و اولین بار در سال ۱۳۴۵ از اسپانیا به ایران آورده شد و در حال حاضر در برخی از استان های کشور از جمله استان های شمالی و فارس تولید و رهاسازی می گردد.
در استان فارس از سال ۱۳۸۰ کاربرد این کفشدوزک به صورت آزمایشی در فضای سبز شیراز و روی درختان نارنج و سرو شروع شده و با رهاسازی حجم بالایی از کفشدوزک در سال ۱۳۸۶ تکثیر طبیعی این کفشدوزک در درختان سرو و کنترل کامل شپشک آرد آلود مشاهده گردید به نحوی که درختان آلوده، از سمپاشی بی نیاز شدند.
منبع: کتاب درختان میوه و مدیریت کنترل آنها، انتشارات مرکز نشر سپهر، ۱۳۹۳.
دیدگاهتان را بنویسید